TANZİMAT EDEBİYATI

• Tanzimat Fermanının ilanından sonra bu edebiyatın tohumları serpilmeye başlamıştır.
• Batılı tarzda ilk eserler bu dönemde verilmeye başlanmıştır.
• Hak, adalet, özgürlük, vatan kelimeleri b u dönemde ilk defa kullanılmaya başlanmıştır.
• Tanzimat edebiyatı kendi arasında ikiye ayrılır.(Birinci-ikinci dönem)
• Yazı dilini halkın anlayacağı dile yakınlaştırmaya çalışmışlardır.
• Tiyatroyu halkı aydınlatma aracı olarak görmüşlerdir.
• Toplumcu bir çizgi tutmaya çalışmışlardır.
• Divan edebiyatındaki “bölüm güzelliğine” karşın “konu bütünlüğüne, güzelliğine” önem vermişlerdir.
• Tanzimat birinci dönem sanatçıları ikinci dönem sanatçılarına göre daha halkçı olmuşlardır.

BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI

• Divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen onun etkisinden kurtulamamışlardır.
• Vatan millet, hak adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
• Batılı anlamda ilk eserler bu dönemde verilmeye başlanmıştır.
• Toplumu bilinçlendirmek için edebiyatı bir araç olarak görmüşlerdir.
• Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır bu konuda.
• Roman, modern hikâye, tiyatro, gazete, eleştiri, anı bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
• “Sanat, toplum içindir” görüşü benimsenmiştir..
• Klasizim ve romantizmden etkilenmişlerdir.

İKİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI

• Bireysel konulara dönülmüştür.
• “Sanat, sanat içindir” görüşü benimsenmiştir.
• Dil oldukça ağırlaştırılmıştır.
• Tiyatro eserleri oynanmak için değil okunmak için yazılmıştır.
• Realizm ve natüralizm baskın akımlar olarak göze çarpar.

TANZİMAT EDEBİYATINDA ROMAN VE HİKÂYE

• Bütün eserler teknik açıdan zayıftırlar.
• Duygusal ve acıklı konular işlenmiştir.
• Yazarlar olaylara müdahalede bulunmuştur.
• Eserlerde karakter oluşturulamamıştır. Genellikle ya iyi ya da kötü özellik taşıyan tipler kullanılmıştır.
• İyiler eserlerin sonunda mükâfat alırlar, kötüler de cezalarını alırlar.
• Tanzimat ikinci dönemin sanatçıları birinci döneminkilere göre daha başarılı olmuştur.

TANZİMAT EDEBİYATINDA ELEŞTİRİ

• Bu dönemde genellikle “eski-yeni” kavgasına dayanan eleştiriler olmuştur.
• N.Kemal’in Ernest Renan’ı eleştiren Renan Müdafaanamesi bu dönemin önemli eserlerindendir.
• Ziya Paşa ile Namık Kemal arasındaki Harabat – Tahrib-i Harabat tartışması;
  Muallim Naci ile Recaizade Mahmut Ekrem arasındaki Demdeme-Zemzeme tartışması da bu dönemin
  önemli örneklerindendir.

TANZİMAT EDEBİYATINDA TİYATRO

• Tiyatro ilk defa bu dönemde görülmeye başlanmıştır.
• İlk tiyatro örneği Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir.
• İlk dönemin sanatçıları tiyatroyu bir eğitim aracı olarak görmüşlerdir.
• İkinci dönemin sanatçıları da tiyatroyu eğlence olarak görmüşler; ancak onların tiyatroları oynanmak
  için değil okunmak için yazılmışlardır.

TANZİMAT DÖNEMİ SANATÇILARI
1. DÖNEM (ŞAŞNAZ)
Şinasi, Ahmet Vefik Paşa, Şemsettin Sami, Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi, Ziya Paşa

2. DÖNEM (MANSuR)
Muallim Naci, Abdülhak Hamit Tarhan, Nabizade Nazım, Samipaşazade Sezai, Recaizade Mahmut Ekrem

TANZİMAT DÖNEMİNDEKİ İLKLER !!!
1. DÖNEM TANZİMAT DÖNEMİ SANATÇILARI
2. DÖNEM TANZİMAT DÖNEMİ SANATÇILARI