Okul Öncesi Etkinlik Uygulama Rehberi
a) Etkileşimli/Paylaşımlı Kitap Okuma: Etkileşimli kitap okuma çalışmalarında öğretmen çocuklara sorular sorar, tahminlerde bulunmalarını isteyerek onların kitapta geçen olay ve karakterlere tepki vermesini sağlar, hedef sözcükler belirleyerek yeni sözcükler kullanır. Paylaşımlı kitap okuma çalışmalarında öğretmen büyük ve resimli olan öykü kitapları kullanarak çocukların kitabın yazı ve resimlerini görmelerini sağlayacak şekilde oturur. Kitap, birlikte etkileşimli bir şekilde okunur.
d)Söyle-Çiz: Öğretmen tarafından seçilen bir kitap uygun okuma yöntemi ile okunmalıdır. Okunan kitabın ardından her çocuğa ikiye ayrılmış bir A4 kâğıdı verilir. Okunan kitapta her çocuğun anlamını bilmediği bir kelimeyi söylemesi istenir. Ardından çocuklara bu kelimenin anlamının ne olabileceğini düşünmeleri ve kâğıdın solundaki alana çizmeleri istenir. Bilinmeyen kelimelerin anlamı çocuklara tek tek açıklanır ve kâğıdın sağ tarafına kelimenin gerçek anlamının resmini çizmesi istenir. Üzerine sohbet edilir.
b)Hikâye Tamamlama: Öğretmen tarafından seçilen bir kitap uygun okuma yöntemi ile okunmalıdır. Kitabın tamamı okunmadan öğretmen uygun bir yerde kitabı sonlandırmalı ve çocuklar tarafından devam ettirmelerini istemelidir. Bu yöntem uygulanırken çocuğun söz dizimi kurallarına uygun olarak ve dil bilgisi yapılarını kullanarak cümle kurması teşvik edilmelidir.
e) Kitap Tanıtma Çalışmaları: Öğretmen tarafından kitap okumaya başlamadan önce öğretmenin kitabın ismini, yazarını, çizen kişinin bilgilerini vermesi beklenir.
c)Hikâye Kartı Hazırlama: Öğretmen tarafından seçilen bir kitap uygun okuma yöntemi ile okunmalıdır. Çocuklar küçük gruplara ayrılır. Her grubun okunan hikâyeyi tekrar anlatması ve her çocuğun hikâyenin bir kısmının resmini çizmesi istenir. Hazırlanan çizimler olay sırasına göre sıralanır.
f)Kelime Bulma Oyunu: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından çocuklara kelime öğretilmesine odaklanan kelime kartları hazırlanacaktır. Temalar bağlamında hazırlanan bu kartlar ile zıt anlamlı eş anlamlı kelime bulma ile kelime nesne eşleştirme oyunları oynanabilir.
İlkokul/Ortaokul/Lise Etkinlik Uygulama Rehberi
a) Anlat Bakalım: Öğretmen, sınıfı A ve B olmak üzere iki gruba bölmelidir. Gruptan bazı öğrenciler sözcü olarak belirlenmelidir. Öğretmen, anlatılacak kelimeyi sessizce sözcünün kulağına söylemeli ve sözcüğü anlatması için bir dakika süre vermelidir. Verilen sürede sözcü mimikleriyle ve beden dili yardımıyla kelimeyi anlatmaya çalışmalıdır. Verilen sürede ilk grup kelimeyi bilemezse ikinci gruba söz hakkı verilir. En çok puanı alan grup öğretmen tarafından değişik şekillerde ödüllendirilebilir
e) Baş Harflerini Değiştir: Öğretmen, proje kapsamında yeni öğrenilen kelimelerden bir kelime söylemeli ve öğrenciler bu kelimenin tüm harflerini yukarıdan aşağıya yazmalıdır. Öğrenciler yukarıdan aşağıya dizili olan harflerle başlayarak yeni sözcükler
türetmelidir. Türetilen kelimeler yine proje kapsamında öğrenilen kelimelerden olmalıdır. Bu etkinlik daha çok gruplar oluşturularak yapılmalıdır. Öğrenciler bu aktiviteyle karşılıklı olarak yeni kelimeleri ve telaffuzlarını öğrenerek kelime dağarcıklarını geliştirirler.
b) Bilen Oturur: Bu oyun yeni öğrenilen kelimelerin kavratılmasında etkin olarak kullanılabilir. Öğretmen, yeni öğrenilen kelimeleri ve bu kelimelerin eş anlamlılarını tahtaya yazmalıdır. Sınıftaki bütün öğrencileri ayağa kaldırmalı ve tahtadaki kelimelerin eş anlamlısını sırayla öğrencilere sormalıdır. Doğru yanıtı veren ayaktaki öğrenci yerine oturur. Tahtadaki bütün kelimelerin eş anlamlıları bulunana kadar etkinlik devam eder.
f)Beyin Fırtınası: Öğrencilerin verilen bir kelimeyi çağrıştıran yakın kelimeleri söylemeleri esasına dayanan bir etkinliktir. Verilen kelimeyi anımsatan en çok sözcüğü söyleyen öğrenci bu etkinliği başarıyla tamamlamış olur. Etkinlik gerçekleştirilirken tek bir eser kaynak alınarak çerçeve daraltılabilir.
c) Kelime Türetme: Kelime Türetme Oyunu için iki öğrenci tahtaya kaldırılmalıdır. İlk öğrencinin söyleyeceği kelimenin son harfiyle ikinci öğrenci önceden belirlenen bir süre içinde yeni bir kelime türetmeye çalışmalıdır. Tüm kelimeler proje kapsamında yeni öğrenilen kelimelerden seçilmelidir. Aynı kelime iki defa söylenmemelidir. Her yeni kelime için ikinci öğrencinin hanesine puan yazılır. Bu uygulama ile öğrenciler kelimelerin söylenişlerini de tekrar ederek pekiştirirler.
g)Bu Nedir?: Bu alıştırmada son harfi verilen varlıkların, eşyaların ve kavramların ipuçlarıyla bulunması amaçlanır. Öğrenciler numaralandırılmış beyaz kutuları doldurmak için önce verilen ipuçlarını okumalıdırlar. Verilen ipucu yardımıyla son harfi K olan varlığın, eşyanın veya kavramın ismini boşluklara yazmalıdırlar. Bu etkinlik sınıfta gruplar oluşturularak da uygulanabilir.
d) Anlamını Bul: Oyun için hazırlanmış kelimeler içi görünmeyen bir torba içine alınır. Her takımdaki birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü̈ oyuncular birbirlerine karşı yarışacaklardır. İlk takımın ilk oyuncusu torbadan bir kelime seçer, seçtiği kelimeyi diğer oyunculara göstermez. Kelimeyi, eğer varsa altında küçük puntolarla parantez içinde yazılı kelimeleri kullanmadan, imalar ile dolaylı yoldan anlatarak kendisinden sonra gelen takım arkadaşının bulmasını sağlamaya çalışır. Eğer ikinci oyuncu anlatılan kelimeyi bilirse takım bir puan alır. Sırasıyla diğer takımların birinci ve ikinci oyuncuları da yarışır. Tüm takımların ilk turu tamamlanınca, bu kez ikinci oyuncular torbadan birer kelime çekerek üçüncü sıradaki takım arkadaşlarına anlatmaya çalışırlar ve oyun bu şekilde sürer. Oyunda kullanılacak kelimelerin proje kapsamında öğrenilenler arasından okulda öğretmen veya öğrencilerin, evde de ebeveyn ya da çocukların hazırlaması birçok kazanımla oynanmasını sağlayacaktır.
h) Hatırlatmaca: Belirlenen kelimelerle başka kelimeleri çağrıştırmayı hedefleyen bir aktivitedir. Numaralandırılmış kelime gruplarının anımsattığı yeni sözcük bulmacadaki ilgili boşluğa yazılmalıdır. Öğrencilere alıştırmanın nasıl uygulandığı ayrıntılı olarak açıklanmalıdır. Hazırlanan örnek bulmaca sınıfta öğrencilerle birlikte çözülmelidir.
i) Sözcük Yerleştirme: Sözcük yerleştirme etkinliğinde iki sözcük bulmacanın içine yerleştirilmelidir. Bu sözcüklerden hareket ederek önceden belirlenen diğer sözcüklerin doğru bir şekilde boş karelere yerleştirilmesi sağlanır. Öğretmen ilk uygulamayı kendisi yapmalıdır. Amaç kelimelerin doğru yerleştirilerek öğrenci dikkatinin kelime üzerine çekilmesidir. Bu alıştırmayla öğrencilerin harf-kelime analizi yapmaları ve kelimeleri daha iyi tanımaları sağlanır.