Bütünüyle, baştan aşağı.

Olay ve konu hakkında yeterliliği, yetkisi olmayan kişiler için “Sen neden karışıyorsun?” anlamında kullanılır.

Bir kimseye gönlünü kaptırmak.

1) Yolculuğa çıkmaya kararlı. 2) ölmek üzere olan kimse için şaka yollu söylenir.

Kötü bir iş yapmadığına emin olmak.

Söylenilen sözün ortama, konuya uygun olmaması.

Yersiz, yararsız, boş ve anlamsız şeylerle vakit geçirmek.

Düşünmeden, birbiriyle ilgisi olmayan, tutarsız, saçma sapan söz söylemek.

Yararlı olup olmadığı düşünülmeksizin rast gele yenen, yemek yerini tutmayan yiyecekler.

Aç olarak, hiçbir şey yemeden.

Çok yoksul bir duruma düşmek, fakirlikten yaşayamaz hâle gelmek.

1) Bir işi gerektiği gibi yapmayıp, zaman darlığından yararlanarak birini aldatmak. “Tezgâhtar aceleye getirerek gömleğin defolusunu vermiş.” 2) Zaman darlığı sebebiyle gereken özeni göstermemek.

Toy, tecrübesiz, beceriksiz.

Düşüncesizce hareket etmek.

1) Bedensel ağrı, sızı duymak. 2) Üzülmek, üzüntü içinde kalmak.

Keskin, hoşa gitmeyen, çok üşütücü soğuk.

İnsanın gönlünü inciten, onuruna dokunan ağır söz.

İşinden çıkarılmak, görevine son verilmek.

Gizli, saklı bir şeyi herkese duyurmak, ortaya çıkarmak.

Saklamakla görevli bulunduğu para, eşya veya başka bir şeyin sayım sonucu eksik olduğu anlaşılmak.

Herhangi bir işteki eksiği, hileyi veya zararı ortaya çıkarmak.

Başarı, şeref, övünç ve dürüstlükle.

Bir kimseye sınırsız, istediği gibi davranma yetkisi tanımak.

Olayları, gelişmeleri, yenilikleri iyi anlayıp gereği gibi karşılayan; düşündüğünü olduğu gibi söyleyebilen kimse.

Samimî, içi temiz, içi dışı bir olan kimse.

Gerektiğinde bir konuya yeniden dönebilme imkânı bırakmak, kesip atmamak, ileriyi düşünerek ılımlı davranmak.

Gerçeği sakınmadan, çekinmeden söylemek.

Göreneğe, terbiyeye aykırı derecede açık (söz, davranış, elbise).

Çok açık, çok belirgin, ayrıntılarına kadar görülebilen.

1) Geliri, giderini karşılamamak. 2) Ortaya çıkmaması gereken şeyi farkında olmadan belli etmek.

1. İş ve görev bulamamak. 2. Yersiz yurtsuz kalmak. 3. kimilerinin elde ettikleri bir yarardan mahrum olmak.

Ortaya hiçbir emek ve sermaye koymadan gelir elde etmek, para kazanmak.

Bir şeyin verdiği acı, üzüntü benliğinde derin iz bırakmak.

Yapılan yanlış bir işin doğurduğu sıkıntı ve üzüntüyü yaşamak.

1) Acılığını yok etmek. 2) Önceden uğradığı maddî ve manevî zararı sonradan gidermek. 3) Öç almak.

1) Çok fazla yoksulluk içinde bulunmak. 2) Uzun zaman bir şey yemediği anlaşılmak.

İçinden çıkılması oldukça güç bir durumda kalmak.

Tecrübesi sayesinde insanların iyisini kötüsünü çabuk anlayacak duruma gelmiş kimse.

1) Eğitmek, yetiştirmek, belli bir seviyeye getirmek. 2) Tamir edip kullanılır hâle getirmek, bir yeri düzene sokmak.

İyi bir ailenin iyi yetiştirilmiş; özü, sözü doğru çocuğu.

1) Yetişip büyümek, gelişmek, iş güç sahibi olmak. 2) Onarılıp işe yarar hâle gelmek.

Bir işin önemli olmadığını, aldırılmaması gerektiğini anlatmak için söylenir.

Toplumda kendisine daha önce değer verilmezken, artık kendisine önem ve değer verilir olmak.

Düzelmek, göze hoş görünmek.

Hoşa giden bir duruma gelmek, düzelmek.

Değeri olmadığı hâlde bir kimseye kıymet vermek, saygı duymak.

Adı anılmaz olmak, unutulmak, sözü edilmez olmak.

Kötü bir şöhret kazanmak.

Bir kimse veya şey ortadan kalktıktan, öldükten sonra adı dillerde dolaşır olmak.

İyi karşılanmayan bir olayla ilgisinin bulunduğu, o olaya karıştığı söylenmek.

Kesinlikle gitmemek, uğramamak, aramamak.

Dargınlık, kırgınlık, kızgınlık vb. sebeplerle bir kimseden söz etmemek.

Bir şeyden, bir kimseden hiç söz etmemek; unutmuş görünmek.

1) İsim vermek. 2) Bir şeyin karşılığını veya fiyatını kararlaştırmak.

1) Birinin adını bildirmek. 2) Biri tarafından salık verildiğini gönderildiği kimseye söylemek.

Özür dilemeyi ifade eden bir deyim

Sağlığı, sıhhati yerinde olmak, rahat yaşıyor olmak.

1) Kilise birliğinden çıkarmak. 2) Birini yakını olmaktan çıkarmak, ilgiyi kesip uzaklaştırmak, ilişkileri tamamen koparmak.

Pek yavaş olarak, düzgün olmayarak.

Ciddî, olgun, hareketlerinde ölçülü, işlerini düşüne taşına yapan kimse.

1) Ağırlığı fazla gelmek. 2) Bir işte etkili olmak, gücü üstün gelmek, istediğini yaptırmak.

1) Oldukça yavaş iş yapan, çabuk yapmayan. 2) Vurduğu zaman çok acıtıp can yakan.

1) Ağrına gitmek, onuruna dokunmak. 2) yapılması güç gelmek.

Bir işi yapmakta acele etmemek, yavaş davranmak, isteksiz görünmek.

Daha önce bir konuda anlaşarak aynı şeyi yapmak ya da söylemek.

Öğrenilmek istenilen şeyi söyletecek yolda dil kullanmak.

Daha önce söylediğinin tersini söylemeye başlamak.

Yalvarmak, hiç de lâyık olmayan birine yüz suyu dökmek.

Sır tutamama hali.

Birini gereksiz sözler söyleyip çok konuşmak yolu ile şaşırtmak, dikkatini dağıtıp aldatmak.

Birini aldatma, yanıltma, oyalama amacıyla duygularını, düşüncelerini olduğundan başka türlü gösterecek biçimde konuşmak.

1) Söz söyleyemeyecek kadar hasta olmak. 2) Herhangi bir sebeple hiç konuşmamak, susmak.

Bir düşünceyi, bir sözü tekrar edip durmak.

Bir kişinin bildiği şeyleri ustalıklı konuşmalarda ona sezdirmeden öğrenmek.

Önüne konulan her yemeği çabuk yemek.

Çok şaşırmak, şaşakalmak.

Yeni gördüğü her şeye alık alık bakan, anlamsız bir hayranlıkla seyredip şaşıran.

Çok ve manasız, saçma sapan, tutarsız sözler söyleyen.

Çok sevinmek, sevindiği her hâlinden belli olmak.

Güzel, inandırıcı söz söyleme yeteneği olmak.

İmrenmek.

Çok genç, toy ve tecrübesiz olmak.

1) Oldukça sessiz, sakin, kendi hâlinde. 2) Konuşmayıp susan, derdini anlatmayan.

1) Ne diyeceğini beklemek. 2) Onun sözüne göre hareket etmek.

Etkili, güzel konuşarak kendini zevk ile dinletmek, dinleyenleri kendisine hayran etmek.

Amacına ulaşmak için birini tatlı sözlerle bir süre oyalamak, kandırmak; umut verip ikna ederek işini yaptırmak.

Dinlenirken konuşana doğru oldukça fazla yaklaşmak.

Bir yiyeceğin tadı anlatılırken kullanılır, çok lezzetli yiyecek anlamında.

Sır saklamayı becerememek, sırrı hemen açığa vurmak.

Açık olarak söylememek, belirli konuşmamak.

Çok tatlı konuşmak .

Sözlerini tartmadan, düşünmeden, öfke içinde, nere varacağını hesaplamadan konuşmak.

Bir kimseden veya bir şeyden her zaman söz etmek.

Çeşitli yollara başvurarak birini bir şeye razı etmek; veya kandırmak.

Söylemek istemediği bir şeyi, boş bulunup söyleyivermek.

Bir kimseyi değişik yollarla ve ustalıkla konuşturup birtakım gizli şeyleri öğrenmek.

Olumsuz, kötü şeylerden bahsedenlere karşı “ağzını hayra aç” anlamında söylenir.

Kızgınlık ile sonunu düşünmeden ağzına gelen kötü sözleri söylemek, karşısındakine hakaret etmek.

Karşısındakini kurnazca konuşturarak ağzından söz almak, istediğini öğrenmek.

Kırgınlıktan, üzüntüden ya da herhangi bir sebepten ötürü söz söyleyecek durumda olmamak.

Umduğunu elde edememek, fırsatı kaçırdıktan sonra boş yere beklemek.

1) Susmak. 2) Çıkarının elden gideceğini düşünerek birinin konuşmasını önlemek.

Sevindirici bir söz söyleyene “ne güzel, hoş söyledin” anlamında kullanılır.

Konuşan bir kimseyi seve seve ve dikkatlice dinlemek.

Bir kimsenin dayanılmaz, çekilmez tutum ve davranışlarına katlanmak.

Sert söz ve davranışlarla karşılık vererek bir kimseyi yaptığına pişman etmek.

Çok beğenip isteyecek duruma gelmek, imrenmek.

Rahatı kaçmak, huzurunu kaybetmek, bir kimsenin kurulu dirliği, düzenliği bozulmak.

1) Güzel yemeklerden anlamak. 2) Bir şeyin güzelini, iyisini bilmek, anlamak.

“Ne kadar çaba gösterse, ne yapsa da” anlamında kullanılır.

Birinin bedduasını üstüne çekmek.

Daima feryat etmek

Eziyete uğrayan bir kimsenin yaptığı bedduanın etkisini göstermesi.

Zulüm görenin bedduasının yerini bulup gerçekleşmesi.

Ettiği beddua er geç etkisini göstermek.

Kendi düşüncelerine dayanarak birtakım yargılara varmak.

İnce ince yağan yağmur, çisenti.

Dünya ve ahiret işlerinde birbirlerinden ayrılmayan kimseler; kan bağı olmaksızın manevî olarak kurulan kardeşlik.

Haksızlığa uğrayışını bu dünyada önleyip hakkını alamayanın, öte dünyada (ahirette) kendisine sorumlu olan kimseden davacı olması.

Çok yaşlanmak.

Artık itiraz edilebilecek, karşı durulacak bir nokta kalmamak.

Hatırlanıp yapılması gereken şeylerin yazıldığı küçük defter, muhtıra defteri, ajanda.

Herhangi bir önlem ve çareyi zamanında düşünmek, vaktinde hatırlamak.

Akıllı, dengeli ve ölçülü bir kişinin yapacağı iş olmamak.

Çok zeki, akıllı kimse; bilgiç.

Herhangi bir konuda yol gösterip tavsiyede bulunmak, bilgi vermek.

Bir işin gizli yönlerini, niteliğini, asıl sebebini anlayamamak.

Çok şaşılacak bir şey olmak.

Dengeli, yaramazlık etmeyen, ölçüsüz ve taşkın davranışlarda bulunmayan.

Olmayacak, gerçekleşmeyecek bir iş uğrunda boşuna çaba sarf etmek.

Bir işi başarmak uğrunda çok yorulmak, sonuca kadar çok zahmet çekmek.

1) Akla uygun gelmemek, inanılacak gibi olmamak. 2) Anlamamak.

1) Zarar gördüğü işlerden uslanıp akıllıca davranmak. 2) Baygınlıktan ayılmak, kendine gelmek.

1) İyi düşünebilir durumda olmamak. 2) Bayılmak, kendisinden geçmek.

1) Çok korkudan veya çok sevinçten ne yapacağını şaşırmak. 2) Kafası çok yorulmuş olduğundan iyi düşünememek.

Titizlikle üzerinde durmak, çok korku geçirmek, çok korkmak.

Şaşırmak, düşünemez bir hâle gelmek.

Ne yapacağını bilememek, bocalamak, şaşırmak.

Bir şeyin olabileceğine, bir şeyi yapabileceğine inanmak.

Bir şeyi devamlı olarak düşünmek, bir fikre sürekli olarak zihninde yer vermek ve zihni onunla meşgul etmek.

1) Hatırlamak. 2) Kafasında bir düşünce doğmak.

Daha önce düşünmemiş olduğu şeyi birden yapmaya karar vermek.

Olmasından korktuğu şeyin zarar verici etkisine uğramak.

1) Hatırlamak. 2) Bir şeyi yapmayı düşünmek, tasarlamak.

1) Bir şeyi yapmaya kesin olarak karar vermek.

Uygun bulduğu bir düşünce kafasına yerleşmek.

Tutarsız, dengesiz, ölçüsüz, delice davranışlarda bulunmak.

1) Sapıtmak, delirmek. 2) Yalnızca ilgilendiği, üzerine düştüğü şeyle uğraşıp durmak, başka hiçbir mesele düşünmemek.

Çekiciliği, güzelliği ile büyülemek, etkisi altına almak.

Mantıksız, ölçüsüz davranışlarda bulunmaktan kendini kurtararak akıllıca bir yola girmek.

Çok şaşırtmak, düşünemeyecek duruma getirmek.

1) Kararından, niyetinden vazgeçirip başka bir yola sokmak. 2) Baştan çıkarmak, ayartmak.

Akılsızca, şaşkınca, delice işler yapmak.

Kazandığını günü gününe harcayan, har vurup harman savuran, savruk kimselerin durumunu anlatmak için kullanılır.

Gecenin olmasını sabırsızlıkla beklemek.

Birini bulunduğu yerden, mevkiden indirmek.

Hepsi aynı, bir ayarda, hiçbiri işe yaramaz.

1) Karşılıklı sevgi gösterisi. 2) Çokluk uygun olmayan işlerde birbirinin çıkarını kollamak.

1) Bir mesele üzerinde uzun çekişmelerden sonra. 2) Senli benli, samimî dostluğu sürdürerek.

“Günün birinde ondan öcümü alırım” anlamında göz korkutmak için söylenir.

Alırken bütün gücünü kullanan ve kolaylık gösteren, kimsede parasını bırakmayan; verirken ise bin bir güçlük çıkaran, vereceğini geciktirmek için elinden geleni yapan kimse için kullanılır.

Bir işte bütün yükü sorumluluğu yetersiz kişiye bırakma durumunda söylenir.

Gurur ve kibre kapılmayıp kendini olduğundan daha aşağı düzeyde sayma, başkalarından yüksek görmeme durumu.

“Kurnazca, haince aklı durduracak iş yapmak” anlamında kullanılır.

Çok zorba, kaba kuvvetle hâkimiyet kuran.

Kendi sermayesi olmadığı hâlde, birinden aldığını ötekine, ötekinden aldığını bir başkasına vererek işini yürütmek.

Telâş veya yorgunluktan yüzü kıpkırmızı kesilmiş (olarak).

Çok dikkatli bakmak, inceden inceye gözden geçirmek.

Zahmetli iş görüp çok emek vermek.

Zahmetli iş görüp çok emek vermek.

Hile, kötü bilmeyen; hak yol üzerinde olan, Allah`a ibadette kus dini bütün kimse.

Daha çok şaşkınlık ve hayret hâllerini anlatır.

Yakınılacak bir durumda, bir şeyin hiç bulunmaması hâlindeki sıkıntı anında “Allah daha kötüsünü göstermesin” anlamında kullanılır.

Yemin vermek veya yalvarmak için “Allah’ını seversen” anlamında şaşma, usanç bildirir.

1) Belli değil, Cenab-ı Hak`tan başka kimse bilmez.

Doðruyu söylemesi istenen kimseye verilen söz.

1) Dilenciyi savmak için “bekleme, sadaka vermeyeceğim” anlamında söylenir. 2) İyi şey elde edenlere memnunluk bildirmek için, kimi zaman da takılma ve şaka için söylenir.

Kıyasıya dövmek, çok hırpalamak.

Herhangi bir şeyi Allah’ın korumasına ve esirgemesine bırakmak.

Varlığı üzüntü veren, varlığından huzursuz olunan şey.

Kurulu düzeni bozmak, karmakarışık bir duruma getirmek.

Kötü görünüşü kapatmak için bir şeyi süslemek, donatmak.

İstediğini elde etmek için her türlü kurnazlığa başvurmak.

Herhangi bir ayıbı, çekinecek bir durumu olmamak, iffetli ve şerefli olmak.

1) Bir işin çok güç olduğunu, yapılamayacak kadar zor olduğunu anlatır. 2) Küçümseyerek meydan okumak, tehdit etmek.

Küçümsenecek, ayıplanacak bir duruma düşmeden; tertemiz, şerefiyle, başarılı olarak.

Başarmak için çok sıkıntı çekmek, çok çaba sarf edip emek vermek.

Kötü talih, baht.

Sonuç alınmayacak iş, umutsuz durum.

İçi dışı bir olmayan; dışı süslü, içi berbat.

Daha çok giyim için “altı, üstüne; bir parçası öbür parçasına uymaz.” anlamında kullanılır.

Çok zengin, parası çok olan kimse.

Para getiren, hayat boyunca geçimi sağlamaya yarayan sanat ve meslek.

1) Bir şeyi karşılıksız bırakmamak. 2) Bir şeyin üstesinden gelmek.

Girişilen bir işte başa dert olacak bir durumla, umulmayan bir tehlike ile karşılaşmak.

Bir serveti, bir parayı, bir kaynağı gereksiz yere, düşüncesizce, sorumsuzca harcayıp kısa zamanda bitirmek.

Bir zorluğu yenip işi başarmak.

Bir şeyin (daha çok sözün) önemini belirtmek, üzerine dikkati çekmek, vurgulamak.

1. Bir şeyi bulmak için aramadık yer bırakmamak. 2. Söz ve davranışlarıyla çevreyi birbirine düşürmek, karmakarışık etmek.

O an ki durumu temelli olmayan bir çözümle kurtarmak veya bir işi kesin neticeye vardırmış gibi görünmek.

“Herkes başının çaresine baksın, güçsüzleri düşünme, gücü yetmeyene ne olursa olsun” anlamında kullanılır.

Sert konuşan birine karşı yumuşak, olumlu, onu haklı görüyormuş gibi tavır almak.

Biraz geriden, pasif hareket edip gizli gizli yenme yollarını kollamak.

Karşı koyan birini boyun eğmek zorunda bırakmak, teslim olmaya zorlamak.

Önce direnirken zor karşısında boyun eğip canının bağışlanmasını istemek, galip gelenin merhametine sığınmak.

1) Göz açtırmamak, rahat bırakmamak. 2) Düşmanı acımayıp öldürmek, merhamet etmemek.

Teslim olmak, önce direnirken zor karşısında boyun eğmek.

Olmayacak bir şey söyledin anlamında.

1) Mahşer günü. 2) Sıkıntılı kalabalık; telâşlı, tehlikeli, kimsenin kimseyi tanımadığı kalabalık.

1) Pek küçük kucak çocuğu. 2) Sıkıntıya, güç işlere alışkın olmayan, nazlı çocuk veya genç.

Bir kimseyi işini yaptırabilmek için pohpohlamak, gereğinden fazla överek istediğini elde etmeye çalışmak.

Çok eziyet çekmek, sıkıntıya katlanmak, bitkin duruma düşmek.

Çok eziyet ederek canından bezdirmek, bir kimseyi çok üzmek.

1) Üşengeç, çok tembel. 2) Canından bezmiş.

Bir işi yaparken çok sıkıntı çekmek, eziyete katlanmak.

Bir kimseye çok eziyet edip sıkıntı çektirmek.

Bir kimseye çok eziyet edip sıkıntı çektirmek.

Önem verme, aldırma, umursama, bunun için kederlenme, üzülme.

Hileci, kurnaz, çok açık göz, çıkarcı, hin oğlu hin.

Bir şeye değerinden çok para istemek, olmayacak bir istekte bulunmak.

Birbirimizden ayrılmayacağız, işler iyi de gitse, kötü de gitse hep birlikte yapacağız, beraberliği bozmayacağız.

“Hiçbir şey anlamadım” anlamında kullanılır.

Utanç duyulacak şeyleri sıkılmadan yapmak, utanmayı bırakmak, yüzsüz olmak.

İki kişi arasındaki iyi ilişkiyi, dostluğu, arkadaşlığı yıkmak.

Birbirleriyle anlaşamayan, bir araya gelemeyen kişileri uzlaştırmak, barıştırmak.

Sonunda işini kolaylaştırmak.

İyi ilişkileri, dostlukları, arkadaşlık bağları kopmak; birbirlerine dargın hâle gelmek.

İyi anlaşan iki kişinin veya dostun ilişkileri bozulmak, aralarına soğukluk girmek, birbirlerine gücenmek.

Çok iyi, çok yakın dostluk veya arkadaşlık kurmak, ahbap olmak.

İşlerin çok karışıp içinden çıkılmaz bir durum alması.

1) İki kişinin arasındaki bir işe karışmak. 2) Araları bozuk olan iki kişiyi uzlaştırmaya çalışmak. 3) Yapılmakta olan bir işin yapılmasını geciktirmek.

Bir işte sözü geçen bir kimsenin aracılığına başvurmak.

1. Arası bozuk olan kimse ile barışmak. 2. Arası açık olan iki kişiyi uzlaştırıp, barıştırmak.

Üstü örtülü olarak söylenen bir sözün, anlayışı kuvvetli kimselerce anlaşılabileceğini belirtmek için kullanılır.

Girip çıkanı, gelip gideni çok olmak.

Birine eskiden duyduğu ilgiyi göstermemek, yabancı gibi davranmak.

Birbirini korumak, kollamak, için birleşmek; dayanışmak, yardımcı olmak.

Birilerine karşı, birini korumak; savunmak, kayırmak.

Özellikle bir eğitim kurumundan, bir iş yerinden hiçbir varlık gösteremeden, bir şey öğrenemeden ayrılmak.

Bir kimsenin bulunmadığı yerde onun hakkında ileri geri konuşmak, dedikodusunu yapmak, çekiştirmek.

Kendisine inanan, güvenen bir kimseye gizlice kötülük etmek.

1) Soğuktan muhafaza edecek biçimde giyinmiş, iyi giyinmiş olan. 2) Güçlü bir kimseye ya da yere güvenen.

1) Sarsılmamak, sağlam ve sağlıklı durumunu sürdürmek. 2) Hiç yenilgi yüzü görmemek.

Tükenmek, bitmek, süregelen bir şeyin son bulması.

1. Birini gözden ayırmayarak arkasından gitmek. 2. Bir işi sona erdirmek için çok sıkı çalışmak.

Bir işi sonuca bağlamak için ilgili yerlere giderek görüşme fırsatı aramak, onların yardımını sağlamak.

Bir kimsenin himayesinden güç almak.

Başladığı işi sürdürüp sona erdirememek, sonuçlandıramamak.

İltifat etmek, okşamak, övmek, birisini bu yolları kullanarak bir işe sevk etmek.

İltifat etmek, okşamak, övmek, birisini bu yolları kullanarak bir işe sevk etmek.

Hiçbir şeyi beğenmemek, her şeyin bir kusurunu bulmak.

Bir işin hiç emek harcamadan olmasını, kendiliğinden hazır olup ayağına gelmesini bekleyenlerin durumunu anlatmak için kullanılır.

Çok az ilerlemek.

Derin derin ne yapacağını bilemeden, çaresizlik içinde düşünüp durmak.

Bir yeri sürekli çıkar kaynağı olarak kullanmak, sömürmek.

1) Bundan ucuza verilmez. 2) Daha aşağı bir durumu kendine lâyık görmez.

Sakıncalı oluşları eşit olan iki karşıt davranıştan birine karar verememe zorunluluğunu anlatmak için kullanılır.

Sert konuşan kimselere karşı yumuşak bir dil kullanmak.

Birisiyle yarışmak, özellikle kendisinden üstün birisiyle yarış etmek.

1) İşkence etmek, zalimce tavırlarda bulunmak. 2) Tehdit etmek, zalimce davranışlarda bulunacakmış gibi konuşmak.

Bir engel çıkması dolayısıyla bir işin sonuca varamaması, yapılamayıp öylece kalması.

1) Geciktirmek, belirsiz olarak ertelemek, bir işi zamanında yapmayıp savsaklamak. 2) Altı boşalmış yapıyı dikmelerle tutturarak yıkılmaktan kurtarmak.

Evlenecek kimselerin nikâhtan önceki durumlarını gösterir belgelerin, belirli bir süre için ilgili dairede görünür bir yere asılması, ilân edilmesi.

Yalan, asılsız olmak, gerçek payı bulunmamak.

Gerçek değerinden fazlaya mal olmak.

Bir işin ayrıntısına ödenen paranın aslına ödenen paradan fazla olması, gerçek değerinden fazlaya mal olması.

Davranışlarından dolayı kimseye hesap vermeyen, istediği gibi davranan, çok sert kimseler için kullanılır.

1) Ata hüner göstermek. 2) Bildiği ve istediği gibi davranmak. 3) Belli bir alanda üstünlük kurmak.

Uygunsuz iş yapmak; birbirini tamamlayan, birbirine uyan unsurları ters kullanmak; kişilere işlerine yaramayan şeyi, ilgili olmadıkları görevi vermek.

1) Yanmak, tutuşmak. 2) Ateşli silâhın patlaması. 3) Telâşlanmak, öfkelenmek, heyecanlanmak, coşmak.

Bir iş ya da olay önüne geçilemez, tehlikeli bir durum almak.

Aşırı ölçüde sıkılmak, heyecanlanmak, utanmak sonucu vücutta sıcaklığın artması, yüzün kızarması.

1) Çok kızgın, öfkeli davranışlar göstermek. 2) Çok çalışkan, hareketli ve becerikli olmak. 3) Ateşli silâhlarla yapılan atışa son vermek.

Çok pahalı.

Çok öfkeli olmak, ağır sözler söylemek.

Birini çok tehlikeli bir işe bile bile sokmak.

1) Ateşli silâhla mermi atmak. 2) Bir şeyi ateşin üzerinde tutarak ısıtmak.

1) Bir yeri bilerek yakıp yok etmek. 2) Aşırı ölçüde telâşlandırmak. 3) Bir toplumu, bir ülkeyi kargaşalık içine sürükleyerek yıkıma uğratmak.

Birinin yüzünden büyük haksızlığa uğramak, zarar görmek.

Çok tehlikeli, zarar verecek bir işin üstüne üstüne gitmek ya da böyle bir işe girişmek.

İçinde bulunulan acı, sıkıntılı, dayanılmaz durumu anlatmak için söylenir.

“Fırsat kaçtı, artık yapılacak şey kalmadı” anlamında kullanılır.

Her bakımdan güçlü, dilediğini yapabilir.

İmkânın varsa kendini kurtarmaya bak.

1) Kendi gücünü aşacağı işler yapacağını söylemek, abartılı konuşmak. 2) Birisinin arkasından ileri geri konuşmak, kötü sözler etmek.

Biz birbirimizin ne olduğunu biliriz anlamında kullanılır.

İşe yaramadığı, sıkıntı verdiği hâlde vazgeçilemeyen şeyler ve kimseler için kullanılır.

Bulunduğu dereceden, mevkiden, önemli görevden daha aşağı bir yere inmek veya alınmak.

Olanca gücüyle bağırmak; sesi yettiği kadar, var gücüyle bağırmak.

Yardım istemek, dilenmek, para istemek ya da ister duruma düşmek.

Umduğunu ele geçirememek, beklediğini elde edememek.

Birini her dediğini yapar duruma getirmek, baskı ve etkisi altına almak.

1) Bir şeyin değerini kaybetmesi. 2) Yalvarır duruma gelmek. 3) İşe ilgisiz ve yetkisiz kimseler karışır olmak.

1) İyileşmek. 2) Saygı göstermek için oturma durumundan ayak üzeri duruma geçmek. 3) Telâşlanmak, heyecanlanmak. 4) Dikilmek, ayakları üzerinde durmak.

Yürürken herhangi bir sebepten ötürü ayakları birbirine takılmak, sendelemek.

Neden sonra aklı başına gelmek, bir şeyin aslını anlamak, beklenen biçimde olmadığını kavramak.

Bir yere uğramak, o yer yolu üzerinde bulunmak, yolu düşmek.

İşleri iyi gitmek, zorlukları yenerek rahata kavuşmak.

1) Kendi isteği ile gelmek. 2) Çok fazla emek sarf edilmeden elde edilmek.

Bir yerde ayakta beklemekten veya uzun süre dolaşmaktan çok yorulmak.

Bir işini yapmasına, bulunduğu yerden ayrılmasına engel olmak.

1) Birisinin yaptığı işe engel olmak. 2) Başkasına yaptığı kötülük kendi başına gelmek.

Büyüklük taslamadan alçak gönüllülük edip birinin yanına varmak.

Kendini küçük düşürerek yalvarıp yakarmak.

Daha önce gittiği yere artık uğramaz olmak, ilişkiyi ve ilgiyi kesmek.

Birilerinin kendisine karşı yapacakları muhtemel kötülüklere karşı uyanık davranmak, tedbirli olmak.

Bir yolunu bularak birini bulunduğu işten, mevkiden uzaklaştırmak.

1) Bir yere gitmez, uğramaz olmak. 2) Birini bir yere artık uğramaz duruma getirmek.

1) Verilen bir görevi ağırdan yapmak. 2) Bir yerden ayrılmak üzere bulunmak. 3) Ölmek üzere olmak. 4) Halk inanışına göre birinin gelmesi, ardından başkalarının da gelmesine yol açmak.

Gelirini giderine uydurmak, harcamalarda geliri aşmamak.

1) Acımasızca, tekmelerle kıyasıya dövmek. 2) Bir şeyi küçük görerek ondan faydalanma yoluna gitmemek, o şeyi tepmek.

Henüz dinlenmeden, yoldan gelir gelmez.

1. Hor görülüp aşağılanmak, değer verilmemek. 2. İnsanların sık gelip geçtiği yerde, kalabalık içinde kalmak.

Bir yere hiç gitmemek.

Bir şeyde ısrar etmek, karşı koymak, kendi kararından vazgeçmemek.

İşe yaramaz, bilgisiz, görgüsüz, kaba, serseri, değersiz kimselerin bütünü.

1) Kısa süre içinde, acele olarak. 2) Ayakta durarak, ayakta dikilerek.

1) Adımlarını başkasınınkine uydurmak. 2) Kendi gidiş ve davranışını başkasınınkine benzetmek.

Önem verilmesi gereken şeyleri hiçe saymak, çiğnemek.

Bir yere istemeye istemeye, gönülsüz gitmek.

Çok şey okumuş, her sorulana cevap veren, çok şey bilen, okudukları aklında kalmış kimse.

1) Bir zorluk karşısında yıkılmamak, çökmemek. 2) Oturacak yer bulamamak.

Bir işin oldukça karışık, dolaşık, içinden çıkılması güç olduğunu anlatmak için kullanılır.

1) Sinir krizi geçirmek, bunalıma düşmek. 2) Birini kendinden geçercesine sevmek, beğenmek.

Öfkelenmek, kızıp bağırmak; coşmak.

Hepsi aynı hesaba geliyor anlamında.

1) Pek yükselmek (ses için). 2) Herkesçe duyulmak, yayılmak (dedikodu için).

Eline geçenle yetinmek, tok gözlü olmak.

Şaka ile takılmak, muziplik etmek, şaka ile aldatmak.

Çok korkulu ve zorba olmak.

Saygı duyulmayan,hayırsız baba .

“Hiçbir çıkar elde etmeden, sadece iyilik olsun diye” anlamında.

Ufak tefek; kısa boylu (kimse)

Tehlikeli durumu geçiştirmek.

Mevsim sonunda bağdaki üzümleri toplamak.

Sol ayağını sağ bacağın, sağ ayağını da sol bacağın altına alıp oturmak.

Yerinde saymak, hiçbir ilerleme göstermemek.

Çok dertli, acılı (kimse).

Sevgi gösterip onu koruyuculuğuna almak.

1. Havalar iyice ısınmadan ince giyinmek. 2. Coşkun, taşkın, aşırı davranışlarda bulunmak.

Onun hakkında konuşmaya başlamak, ondan söz etmek.

Onunla herhangi bir konuda kendi görüşünün doğru olduğuna ilişkin iddiaya girmek.

Karşılıklı bahse girmek; iddialaşmak.

İşleri yolunda giden; talihi açık, şansı açık, kısmeti açık.

1. İşleri İstediği gibi yürümemek. 2. Evlenecek çağa gelmiş kıza kısmet çıkmamak; kısmeti bağlı olmak.

Talihi kötü olan.

İşlerin ters gitmesi yüzünden karamsar olmak; şansına küsmek, talihine küsmek.

Bir olayı, durumu belirli bir açıdan, yönden inceleme; görüş açısı.

Bakkal, kasap, manav gibi esnaf için küçümseme yollu kullanılır.

Düzensiz, karalanmış, yıpranmış defter.

Gizli tuttuğu şeyleri açıklamak, söyleyemediği şeyleri sabrı tükenince söylemek.

Pekâlâ, adamakıllı, çok iyi, gereği gibi.

Şişman değil, ama dolgunca.

Çok sıkışık , üst üste, kalabalık olarak.

“Olmayacak şeyler olursa” anlamında kullanılır.

Asılsızca haber yaymak.

Farkında olmadan karşısındakini rahatsız edecek, kızdıracak söz söylemek.

Bir kimseyi duyarlı olduğu bir konuda kızdıracak söz söylemek, davranışta bulunmak.

“Öyle ya da böyle olması benim (senin, onun) için fark etmez.” anlamında.

Zorlu bir işe, etkene vb’ye dayanmak, bunlardan hiç etkilenmemek.

Sonunda insanın sabrını tüketen, olumsuz tepki yaratan söz, davranış vb.

(Yağmur için) Çok miktarda, şiddetli.

1. Her an bir çatışmanın çıkabileceği olasılığı bulunan (yer). 2. Çok kızgın, öfkeli, sert (kimse).

Savaş ya da tehlikeli bir şey olacağını sezmek.

Çok konuşarak dinleyenlere bıkkınlık vermek.

1. Tepesi üstü düşmek. 2. Bütün işleri alt üst olmak.

Durumu gittikçe kötüleşmek, sürekli kötüye gitmek.

1. Başı yere yönelik biçimde. 2. Başından aşağıya (yere) doğru.

Küçük çocukların “Allaha ısmarladık” anlamında ellerini başlarına götürmelerini sağlamak için söylenen söz.

Birlikte, beraberce; kafa kafaya.

Görüş alışverişinde bulunmak amacıyla bir araya gelmek, bir iş için güçlerini birleştirmek; kafa kafaya vermek.

Sürekli rahatsız eden ve bir türlü kurtulunamayan (kimse, şey); başının derdi.

1. (Hız ve sürat için) Olağanüstü. 2. Baygınlık veri ci. 3. Korku verici, korkutucu. 4. Sarhoş edici. 5. Çok büyük, büyük hayranlık uyandıran.

1. O işi başaramamak; o işin üstesinden gelememek. 2. O kimsenin söz ve davranışlarını düzeltememek.

Güçlü, sözü geçer bir kimsenin buyruğuna uymayı kabul etmek.

Onu yenmeye gücü yetmek, o konuda başarı kazanmak.

1. Ortaya çıkmak, belirmek, gözükmek. 2. (Güneş için) Doğmak.

Onu evlendirmek, evermek.

Evlenmek, evlendirilmek.

Ayaklanmak, isyan etmek, karşı gelmek.

Bir ülkü, amaç uğruna ölümü bile göze alıp uğraşmak.

Ona büyük saygı göstermek, değer vermek.

Kötü bir durumla karşılaşmak.

Eşit, denk, aynı.

1. Bir işi sona erdirmek. 2. Onu çok şımartmak.

Ona gücünü kanıtlamak, istediğini yaptırabilmek.

1. Yönetici mevkiine geçmek, yönetimde en üst yeri almak. 2. önem bakımından ilk sıraya geçmek.

1. Yağlı güreşte; güreşçiler, başpehlivanlık sanını kazanmak için yarışmak. 2. En üstün dereceyi almak için mücadele etmek.

Bir kimseden ya da durumdan, daha yüksek bir yere gelebilmek için yararlanmak.

Olabilecekleri sezdiği halde uygun biçimde davranamamak.

1. Bir işte ön ayak olmak, bir işin yapılmasında öncü olmak. 2. Halayın başında bulunup oyunu yönetmek.

Gürültü, yorgunluk vb.den çok rahatsız olmak; kafası şişmek.

Bir işi, kararı vb. nedeniyle sorumlu olmak; bu konulardaki olumsuzluklardan etkilenmek, üzülmek.

Kötü bir durum onun tasarım ve girişimiyle meydana gelmek; kafasının altından çıkmak.

Büyük bir felaketle, sıkıntılı bir durumla karşı karşıya olmak.

Üzücü, tehlikeli bir durumla karşılaşmak.

Onu denetlemeyip kendi haline bırakmak.

Denetim altında bulunmamak, karışanı görüşeni olmamak.

1. Sıkıntılı bir durum içinde olmak. 2. Paraca darlığa düşmek.

Sıkıntı içinde (olmak).

Üzücü, sıkıntı verici bir durumla karşılaşmak.

Sıkıntılı, tehlikeli bir durum içinde (olmak).

Onurlu; onurlu biçimde.

Herhangi bir kaygısı/sorunu olmayan (olmamak) huzur içinde yaşayan

1. Dengesini yitirip düşecek gibi olmak. 2. Kötü bir şey karşısında bunalmak, sıkılmak. 3. Görkemli, ilk kez görülen bir şey karşısında şaşırıp kalmak. 4. Ulaştığı zenginlik ya da mevki nedeniyle şımarıkça davranışlarda bulunmak.

1. (Dağ için) Tepesini, doruğunu sis bürümüş. 2. İçkiden sarhoş olan ya da sevgi nedeniyle kendinden geçen (kimse); kafası dumanlı. 3. Açık seçik düşünebilecek, karar verebilecek, durum da olmayan

Söz söyleyemez, direnemez, mahcup durumda (olmak); kafası eğik.

Beklenmedik bir anda büyük bir mutluluğa kavuşmak; bundan ötürü çok böbürlenmek. (Kimi zaman alay yolu kullanılır.)

1. Ondan hoşlanmamak. 2. O kimseyle arası bozuk olmak; kafası hoş olmamak.

Değer verilen kişinin hayatı söz konusu edilerek kullanılan ant ya da yalvarma sözü.

1. Saçları dökülmüş. 2. Başında şapka, başörtüsü vb. olmayan.

Yanında iş, konuşma vb. nedenlerle birçok kimse bulunmak.

1. Gürültü, vb’den çok rahatsız olmak. 2. Çalışmak vb’den dolayı zihinsel yorgunluk duymak; kafası kazan gibi olmak.

1. Terbiyeli, uslu (kimse). 2. Utangaç, mahcup (kimse).

Herhangi bir güçlükle karşılaşmak.

Çok düzensiz, karmakarışık.

Gürültü, fazla konuşma, üzüntü ya da başka bir nedenle başı ağrımaya başlamak; kafası tutmak.

Kafası dinlenmiş, yorgunluğu gitmiş olmak; kafasın yerine gelmek.

Onurlu, kibirli, kendini beğenmiş (kimse).

Memnuniyetle, seve seve, hiç rahatsız olmaksızın.

Bir yakını ölmüş kimseye söylenen teselli sözü.

Onu kendisine sıkıntı verecek bir durumu getirmek; o şeyin kendisini tedirgin edecek duruma gelmesine neden olmak.

Bir kimse ya da şey, sıkıntı verecek, dert olacak duruma gelmek.

Bir şey ya da kimse sıkıntı verir duruma gelmek.

Birisine bir şeyi musallat etmek, o şeyin onu rahatsız etmesine yol açmak.

Rahatsız edici, üzücü olduğu sonradan anlaşılan bir işe kendi isteğiyle girişmiş olmak.

Kötü bir duruma düşmek, istenmeyen bir durumla karşılaşmak.

İstemediği halde yanına gelip bir türlü oradan ayrılmamak, ısrarlı isteklerde bulunmak.

1. Hiç kimseden izin almak gereğini duymadan, istediği gibi davranan. 2. özgür, bağımsız (bir biçimde).

1. Bir şeyle vurmak. 2. Bir şeyi öfkeyle geri vermek; kafasına çalmak.

Onu çok şımartmak; tepesine çıkarmak.

Birinin hoşgörüsünü, yakınlığını fırsat bilip şımarıkça davranmak; tepesine çıkmak.

Birini kötü duruma düşürmek için gizli plan hazırlamak; çorap örmek.

Başucunda durmak, rahatsız etmek; tepesine dikilmek.

Bir felakete uğramak

Zor, zorunlu bir işe kendi isteğiyle girişmek.

Yaptığı iyiliği, iyilik yaptığı kimsenin yüzüne karşı söyleyerek onu incitmek; kafasına kakmak.

Bir işin yapılması, bir kimsenin bakımı, ağırlanması onun görevi olmak.

Uysal, boyun eğen (kimse).

Aynı sıkıntılı durumu yaşamakta olmak.

Yapılan bir iyilik çok söylendiğinde ya da pek bir işe yaramadığında, o iyiliğin artık istenmediğini belirten söz; kafasında paralansın.

Üzücü, utandırıcı bir olay, durum karşısında büyük bir sıkıntı duymak; vücudunu sıcak bir ter basmak; kafasından kaynar su dökülmek.

1. Rahatsızlık veren, artık sıkıcı olan bir kimseyle ilişkiye son vermek. 2. Yapılması güç olan ya da çok zaman alacak olan bir işi bırakmak.

Bilgi, beceri ve yetkisini aşan işleri yapmak istemek, bunlara yeltenmek.

Söz konusu olayı (olayları) yaşamış olmak; söz konusu durumla daha önce karşılaşmış olmak.

Onu herhangi bir bahane ile uzaklaştırmak.

O şeyden kendisini bir türlü kurtaramamak.

Bir kimseyi, şeyi korumak, gözetlemek.

1. Bir işi yaparken hiç ara vermemek, o işin gidişini bozacak başka bir iş yapmamak; kafasını kaldırmamak. 2. Hasta bir türlü iyileşip ayağa kalkamamak; kafasını kaldırmamak.

1. Gereksiz, yersiz sözlerle bunaltmak. 2. Tedirgin etmek, uğraştırmak, can sıkmak; kafasını ağrıtmak.

1. Hiç kimseye danışma dan, haber de vermeden bulunduğu yerden uzaklaşmak. 2. (Fiyat, ücret, faiz vb) Gittikçe artmak, yükselmek.

Hiç gereği yokken bir kimseyi sorumlu kılan, başını ağrıtan bir duruma itmek.

Bir şeyi ya da kimseyi kendi haline bırakmak; denetim altına tutmamak.

Kalabalıktan, gürültüden uzak, sessiz sakin bir yerde dinlenmek; kafasını dinlemek.

1 .(Korku, içki, tütün vb) Baygınlık vermek, bayılacak duruma getirmek. 2. Çok beğenmek, büyük bir ilgi duymak.

Birisini bir daha kötülük yapamayacak duruma getirmek, yok etmek; kafasını ezmek.

Bir işi istenildiği gibi yapmamak; o işi kusurlu, eksik bir biçimde yapmak; kafasını gözünü yarmak.

İşleri çok ve sıkışık durumda olmak; kafasını kaşımaya vakti olmamak.

Çok konuşmak ya da gürültü vb. ederek başının ağrımasına yol açmak; kafasını şişirmek.

Bir fırsatı kaçırınca ya da başarısızlığa uğrayınca çok üzülmek, kafasının taştan taşa vurmak.

Onu tehlikeli bir duruma sokmak, zarar sokmak.

1. Bir kimsenin tehlikeli, güç bir duruma düşmesine yol açmak. 2. Öldürmek, ölümüne yol açmak.

Kötü bir şey birinin, kurnazca hazırladığı bir plana göre yapılmak; kafasının altından çıkmak.

İçinde bulunduğu güç durumdan kendi olanaklarıyla kurtuluş yolu aramak.

Çok rahatsızlık veren, eziyet eden; baş belası.

Birisinden ısrarla, bıkkınlık verecek ölçüde bir şeyler istemek; kafasının etini yemek.

1. Önündekini geçmek. 2. Ona uğramamak. 3. Ona önem vermemek.

Bir yerden çabucak ayrılmak, uzaklaşmak.

Ondan üstün olmak, onu geride bırakmak.

1. Bir kimseyi suçüstü yakalamak İçin bulunduğu yere ansızın girmek. 2. Düşmana beklemediği bir anda saldırı düzenlemek. 3. Haber vermeden konuk gitmek, ziyarete gitmek.

1. Düşmanın ani ve beklenmedik saldırısına uğramak. 2. Suçüstü yakalanmak. 3. Bir doğa afetinden büyük ölçüde etkilenmek.

En ön sırada olmak, üstün durumda bulunmak; önde gelmek.

En ileri, en üstün, durumda bulunmak.

Başından sonuna kadar; bütünüyle; tepeden tırnağa.

Bütünüyle, her yönüyle, iyice, bir uçtan öbür uca kadar.

Onu etkileyerek kötü yola sürüklemek, doğru yoldan saptırmak; ayartmak.

Yasa dışı, ahlak dışı yollara sapmak;, kotu insan olmak.

Özen göstermeden, gelişigüzel bir biçimde yapılan (iş).

Gittiği yere uğursuzluk götürmek; çok şanssız olmak.

Sevinç, heyecan, vb. etkisiyle davranışlarını denetleyememek, şaşırmak, ne yaptığını bilememek.

Sallanmadan, dimdik (yürümek).

Ona güvenmek, inanmak.

1. (Duvar için) Ortası kamburlaşmak. 2. (Tavan için) Aşağı doğru sarkmak.

Kavga sebebi yaratmak.

Yaptığı kötülüklerin karşılığını bulmak, cezasını çekmek.

Tedirgin edici bir durumla ya da kavgacı biriyle karşılaşmak.

İki yıl aynı sınıfta üst üste kalan öğrenci, okuldan uzaklaştırılmak.

Yaşlılık nedeniyle bir iş yapamaz duruma gelmek.

O, söz konusu kimsenin çaresizlik içinde kıvranmasına yol açmak.

İşlerini düzene koymak (Kars. (İşi) yoluna koymak.)

1. Fena halde dövmek. 2. Hırpalamak, bir şey yapamaz duruma getirmek. 3. Bir işin en güç kısmını yapıp bitirmek, kolaylaştırmak

1. En önemli, başlıca. 2. Belirli.

"Benim söylediklerimden bambaşka şeyler anlıyor, anlamlar çıkarıyor." anlamında.

Herkesin garip bir tutum içinde bulunduğunu anlatmak için kullanılır.

Bunlara inanacak kadar saf mıyım? (saf mısın?) , (saf mı?).” anlamında.

“Ben görevimi yaptım, gerekeni söyledim; bundan sonrası için sorumluluk kabul etmem.” anlamında.

“Söz konusu kimse, nerede, hangi mevkide olursa olsun, yeter ki benden uzakta bulunsun.” anlamında.

Kendine çok güvenen (insan).

Hiçbir sonuca varmadan aynı şeyleri yineleyip duran kimse için alay yollu söylenir.

Korkudan ya da heyecandan yüzü sararmak; beti benzi atmak.

Korkudan yüzünden kan çekilmek, yüzü sapsarı olmak.

İyileşmek, canlanmak.

Bir oyunda her iki tarafın da aldığı sayılar eşit olmak, yenişememek.

1. “Tanrıya şükür ki.” anlamında yaşanılan kötü bir durum için söylenir. -2. “Tanrı size bol para versin.” anlamında iyi dilek sözü.

Yaklaşık olarak; üç aşağı beş yukarı.

Çok kötü.

Tokat (yemek).

“Hiçbir değeri yoktur.” anlamında.

Ayıplarını söyleyip onu küçük düşürmek.

Ayıpları ortaya döküldüğü için küçük düşmek.

Yoksul, parasız.

Daha beşikte iken ailesi tarafın dan nişanlanmış.

Düşmanla iş birliği yaparak ülkeyi içten çökertmeye çalışan örgüt.

“0 kimseyi biz yetiştirdik, bu hale getirdik, şimdi yüzümüze bile bakmıyor.” anlamında.

Önemli bir kişiymiş gibi kasılarak oturmak.

Kötü bir şey yapacakmış gibi bakmak.

En kötü sanılandan daha kötü olan şey için söylenir.

Korku, üzüntü vb. nedeniyle yüzünden kan çekilmek; benzi atmak.

1. Yiyecek çabuk tükenir olmak. -2. Paranın satın alma gücü düşmek.

Hiçbir işe el sürmeden keyfince yiyip içmek, yaşamak.

Bolluk içinde yaşamak.

Boş yere, gereği yokken, boşu boşuna; yok yere.

Özellikle az gelişmiş bir ülkenin yetişmiş, nitelikli bilim adamlarının çalışmak üzere gelişmiş ülkelere gitmesi olgusu.

Çeşitli yöntemler uygulayarak birisini belirli bir düşünceyi benimsemeye zorlamak.

Bir konu üzerinde çok düşünmek; kafa yormak.

Herkesçe kullanılan, basmakalıp söz.

Çok kızmak; tepesi atmak.

Sersemlemek, sağlıklı düşünemez duruma gelmek.

Kötü bir haber alıp, hiçbir şey düşünmeyecek duruma gelmek.

O şeyden yorulmak, bıkmak, usanmak.

Bir işe, kimseye en uygun , en elverişli olan.

Hiçbir şeyden etkilenmeyip, doğru saydığı davranışını sürdürmek. (Kars. Gürültüye pabuç bırakmamak.)

Başkalarının sözüne kulak asmadan istediği gibi davranmak.

Bilerek, isteyerek; kasıtlı olarak, kasten.

Aldandığını bildiği halele hiç itiraz etmeme, bunu kabul etmiş görünme.

Kendi gücün, bilgisine, yeteneğine güvenmek,

Kendi çalışması ve gücüyle.

O şeyi iyice anlamak, kavramak; gerçekliğini görmek.

Yarım yamalak bilerek; eksik bilgi ile.

Bilmiyor görünmek.

“Mademki bu şeyi bilmiyorsun, niçin uğraşıp duruyorsun? Bari öğren, sonra gel, uğraş.” anlamında.

Birini kandırmak için bir yığın gerekçe ileri sürmek, aldatıcı sözler söylemek; kırk dereden su getirmek.

Başka şeyle karşılaştırılamayacak ölçüde çok.

Yaptığı şeyden çok pişman olmak.

Çok şeyle uğraşmak.

Çok yaşa anlamında.

Çok seyrek olarak; nadiren.

Yarar sağladığı bir şeyi ortadan kaldırmak, kendisi için zararlı duruma getirmek.

Çok fazla olmak.

Pek çok, bol.

“Tasalanmana gerek yok.” anlamında avutma sözü.

Düşünceli kimseleri avutmak için teselli mahiyetinde söylenir.

“Yalnız yaşayan bir kimseyim, basit bir yaşama tarzım vardır, her yerde kalabilirim.” anlamında.

Hep birlikte, beraberce.

Kendine özgü şaşırtıcı nitelikleri olan

Olabildiğince çabuk.

1. Bir süreç içindeki kısa bir süre; 2. Eskiden, eski bir zamanda.

Bir yığın gereksiz, yersiz söz.

Toplanmak; buluşmak.

1. Derlemek, toplamak. 2. Birleştirmek.

Önemsiz denecek kadar az ilerleme sağlamak.

Amaçsızca, bir yerde oradan oraya (dolaşmak, yürümek vb.)

Bir konuda yapabileceği pek az şey kalmak; gücü, olanakları tükenmeye başlamak.

Ölmek

Çok yaşlanmış (olmak); ölüme epeyce yakın (olmak).

Değişik bir görüşe göre, başka bir yönden bakılırsa.

Belirli bir iş tutmak, bir meslek sahibi olmak.

Önemsiz denecek kadar küçük bir sorunu büyütüp, kavga konusu yapmak.

Yalnız olarak, yanında hiç kimse bulunmadan.

Bir yerin bir sınırından öbür sınırına kadar.

“Çektiğim sıkıntı ve üzüntüleri ben ve Allah’tan başka kimse bilmez.” anlamında.

Kendine göre bir düşüncesi olmak.

Teker teker, ayrı ayrı.

“Dertler, sorunlar yetmiyormuş gibi şimdi bir de bu çıktı.” anlamında.

Birkaç söz.

O anda

Yolunda giden bir işi, yanlış bir hareketle ya da sözle bozmak.

Söyledikleri birbirine uymamak, tutarsız konuşmak.

Her isteği yerine getirilmek.

Onun her istediğini yerine getirmek.

Makul bir ölçüye kadar, belli bir noktaya kadar; nispeten.

Vücutça çok zayıf (düşmek), zayıflamış (olmak).

Faydası az zahmeti çok bir işle uğraşmak.

Birçok, bir yığın.

“İnsanların dertlerini biraz deşmeye gör; hemen her türlü şikâyetlerini dile getirirler.” anlamında.

Satıcıların malları azaldığı zaman kullandıkları özendirme sözü.

Zenginlik, bolluk içinde (olmak).

Birbirinden hiç ayrılmayan; aralarında her hangi bir ayırım gözetilmeyen (kimseler).

Hiçbir zaman.

Çok iyi, iyice, güzel bir biçimde.

1. Bir şeyi çok yapmaktan usanmak, bıkmak; fenalık gelmek. 2. Davranışlar, huyu değişmek. 3. Bir kazaya uğramak, ölmek.

Oldukça çok, epeyce.

Amaçsızca, boşu boşuna.

1. Tatlı bir hoşluk içinde olan. 2. Garip, yadırgatıcı, tuhaf.

Çok güzel (kadın, kız).

Bir üzüntü, hastalık vb. nedeniyle çok zayıflamak.

Karşısındakine vakit bırakmadan, hiçbir şekilde duraksamadan.

Toptan, bir işlemde.

Hepsi aynı sonuca varmak, aynı anlama gelmek; aynı kapıya çıkmak.

Bir kimseye çok kızmak; kin duymak.

Orta Önem vermemek, onu dikkate almamak.

İlgisini kesmek; sorumluluk almamak.

Aslında, gerçekte.

Çok fazla gürültü, patırtı, telaş olmak.

Aynı zaman içinde iki işi birden yapar durumda olmak.

Esprili söz ve davranışlarıyla çevresine neşe saçan kimseler için söylenir.

Kan kocanın çocuklarının olmadığını, yalnız yaşadıklarını belirtmek için söylenir.

Bir şeyi gerektiğin de kullanmak üzere bir yere koymak, biriktirmek, saklamak.

Etkin görevi bırakmak.

Söylenilenlere önem vermemek, hiç uymamak, onları dikkate almamak.

Azla yetinmeyi, dervişçe yaşamayı anlatan haya) görüşü.

Onu utanılacak bir duruma düşürmek, rezil etmek; beş (on) paralık etmek.

Değersiz, onursuz, kötü duruma gelmek; beş (on) paralık olmak.

Küçük bir zarardan kurtulmak için çok büyük bir zararı göze almak.

Bir iş için en uygun durum ve zamanı yoklamak; punduna getirmek.

Tutum ve davranışları sürekli değişmek, tutarsız olmak; saati saatine uymamak.

İyileşmek, iyi olmak.

İşe yarar, beğenilir ve istenir durumda olmamak.

1. Huy ve davranışları değişmek. 2. Fenalık gelmek, bayılacak gibi olmak. 3. Herhangi bir kötü durum başından geçmek.

Bir sıkımlık canı olmak : Kısa boylu, cılız ve güçsüz olmak.

Çok sayıda, pek çok, birçok.

Pek akıllı olmayan, delice İşler yapan (kimse); tahtası eksik.

Bir davranışla, yararlı iki sonuç elde etmek.

Adamakıllı, iyice, güzelce.

Üzülmek, yadırgamak, ne yapacağını bilememek.

Garip, alışılmadık, yadırgatıcı (biçimde).

Kendini iyi hissetmemek, rahatsızlığı olduğunu anlamak.

1. Ne yapıp yapıp; hiçbir biçimde. 2. (Yinelemeli biçimde) Bir eylemin yapılması ile yapılmamasının aynı derecede tedirginlik verici olduğunu belirtir. 3. Bir başka çeşitten.

Aynı derecede görmek, farksız olduğunu kabul etmek, eşit saymak.

Vaktiyle, eskiden, geçmiş zamanda; bir zamanlar.

Şaşılacak yepyeni bir durumla karşılaşmak.

(Bir erkek bir kadın) Evli olmak, hayatını evli olarak sürdürmek.

Belli bir aşamada, belli bir noktada, bir bakıma.

Birçok, pek çok, çok miktarda.

Amaca ulaştıracak çareyi, fırsatı, imkânı bulmak.

Vaktiyle, eskiden, geçmiş zamanda.

Aralarında anlaşmazlık çıkmak.

1. Kavga etmek. 2. Heyecanla oraya buraya koşuşmak.

Sürekli kavga etmek, anlaşmazlık içinde olmak.

Aralarındaki geçimsizlik nedeniyle kavga etmek.

(Buğday, arpa, nohut, fasulye gibi ürünler için) Toprak atılan tohumun belli bir katı kadar ürün vermek.

(İlaç için) Kesin ve etkili (olmak).

Bir kimseye ya da şeye aşırı ölçüde değer verildiği zaman kullanılır.

Çok yorulmak ; halsiz düşmek.

Sıkıntı, zahmet, artık dayanılamayacak bir duruma gelmek.

1. Çok az (fark, zaman), -2. Çok yakın (aralık).

Ondan bıkmak, usanmak, bunalmak.

Bir şeyi tekrarlaya tekrarIaya karşısındakini usandırmak.

Bıyığı yeni çıkmaya başlamak.

Birinin içinde bulunduğu duruma alay ederek, belli etmeden gülmek.

Bıyıklarını kesmeyip uzatmak.

Güçlü olmak,kimseden korkmamak.

Onu birdenbire ters çevirip içindekileri boşaltmak.

Kavga etmek; gırtlak gırtlağa gelmek.

Geçimini sağlamak için uğraşma.

Sadece karnını doyurma karşılığında (çalışmak).

Sadece karnını doyurma karşılığında (çalışmak).

Çok konuştuğu için su içmek gereksinmesini duymak; damağı kurumak.

Birini bir işi yapması için zorlamak; gırtlağına basmak.

İştahsızlık vb. nedenlerle yemeğin tadına varamamak.

Heyecan, korku, vb. yüzünden söyleyeceklerini söylememek.

Yemeği ve içmeyi çok seven (kimse); gırtlağına düşkün.

Çok borçlanmak ; gırtlağına kadar borca girmek.

Kavgaya girişmek, peşini bırakmamak; gırtlağına sarılmak.

Para arttırmak için yiyeceğinden kısıntı yapmak; gırtlağından kesmek.

Aldatılmak, kandırılmak.

Şaşırtma yoluyla birisine yüksek fiyatla mal satmak ya da düşünmesine fırsat vermeden bir şeyi kabul ettirmek.

Kovmak, defetmek, işine son vermek.

Yerine getirilmesi güç vaatler bulunmak.

Ölçüsüz olarak.

Bir kimseye ağır sözler söylemek.

Bir şeyi yapmayı, kendisi için zorunlu bir görev olarak kabul etmek.

Borç, ödemesi güç bir duruma gelmek.

Borçlanarak, borca girerek.

Borcu çok olmak. Borca girmek, borçlanmak.

Hiç borca girmeden.

“Küçümsenecek, önem verilmeyecek şey değil.” anlamında.

Nüfuzu olmak, sözü dinlenmek, sözü geçmek.

Çıkar sağlanan kimsenin hoşuna gidecek, düşüncelerine uygun düşecek davranışlarda bulunmak.

1. Umutsuz gibi görünen bir işten olumlu sonuç almak. 2. Doğruluğuna inanmadan söylenilen sözün doğru çıkması.

Dikkatsiz ve dalgın bir durumda bulunmak.

(Umut edilen şey) Gerçekleşememek; boşa çıkmak.

İşsiz güçsüz dolaşan kimse için kullanılır.

Ona önem vermemek, aldırmamak.

Boşuna, gereksiz yere; boşu boşuna.

Gerçekleşememek, sonuç vermemek; boş çıkmak.

Hiçbir işe yaramadan yok olmak; havaya gitmek.

‘Hiç bir çözüm yolu bulamıyorum.” anlamında.

İlgisiz davranmak,ilgiyi kesmek.

İşsiz güçsüz kalmak.

Görevini yapmayan, etrafına sözünü geçiremeyen kimse.

Hiç gereği yokken, hiçbir kazanç sağlamadan; boş yere.

(Çocuk, için) Boyu uzamak, boylanmak.

İnsanın boy açısından görünümü.

Gösteriş olsun diye ortalıkta görünmek.

Yeterliğini,, üstünlüğünü göstermek için onunla yarışmak.

1. (İnsan İçin) Suyun derinliğini boyu ile ölçmek. 2. (Bitki için) Gelişmek, uzamak.

“Bu iş o kadar kolay ve çabuk yapılamaz, belli bir emek ve zamana ihtiyacı vardır.” anlamında.

"Benzerlerine oranla daha iyi, daha güzel olanlar için her türlü fedakârlığa katlanır." anlamında.

Boyu uzun, gösterişti; yakışıklı (kimse).

Bütün boyu ile, boyu uzunluğunca.

1. Acınacak, zavallı kimse için söylenir. 2. Acınacak, yardım bekler bir durumda.

Bir kimsenin İstediğini yerine getirmek durumunda olan, bu isteği borç bilen.

“Haksız olduğum anlaşılırsa, verilecek her ceza ya boyun eğeceğim.” anlamında.

Bir kişinin yapmak zorunda olduğu iş.

Daha iyi bir şey elde etmek isterken elindekini de yitirmek.

“Ölsün.” anlamında beddua.

Birbiriyle denk, uyumlu olmak.

Güçlü birinin isteğini zorla ya da istemeyerek kabul etmek.

Başaramayacağı işlere kalkışmak.

Başkasının (başka bir devletin) baskı ve buyruğu altında yaşamak.

Biri tarafından ağzının payı verilmek.

Giriştiği bir işte başarısızlığa uğrayıp beceriksizliğini ya da yetersizliğini anlamak.

Bir karşılaşmada, savaşta yenilip perişan bir duruma düşmek.

Sinirli, canı sıkkın olduğunu davranışlarıyla göstermek.

Bir kimsenin değerini sıfıra indirmek, onu başkalarının yanında küçük düşürmek.

Utanacak duruma düşmek.

Olup bitenleri anlamamış, görmemiş, söylenenleri duymamış gibi davranmak, durumu İdare etmek.

“Küçümsenen bu tutumla, inanışla ya da araçla işler daha çok yürütülür.” anlamında.

Bu biçimle, bu tempoyla.

Bu anlayışla.

“Sözleri ve davranışları birbirini tutmuyor.” anlamında.

Oldukça yakın bir zamanda, bir yerde.

Onu her yerde aramak.

Onunla karşılaşmaktan sakınmak.

Bir iki gün içinde.

Hemen şimdi, ilk fırsatta.

Bugünkü ölçülere, değerlendirmelere göre.

Pek yakında olması beklenen şeyler için kullanılır.

Karışıklıktan yararlanıp menfaatini kollamak.

Karışık bir durumdan yararlanıp çıkar sağlamaya bakmak.

O şey onu kusacak duruma getirmek, midesini bulandırmak.

Kolaylıkla konuşmak (okumak).

Hiçbir şeyi saklamadan, her şeyi söylemek.

Bulduğuna şükretmemek, daha çoğunu istemek.

Eline geçen bir şeyden ötürü fazlaca sevinmek.

“Az bulunur, çok değerli bir şey ya da kimse değil ya!” anlamında alay yollu söylenir.

Ne yapıp yapıp bulmak, büyük bir çaba sonucu sağlamak.

1. (Sinek vb için) Yoğun. 2. Aşırı ölçüde (sarhoş).

En küçük bir şeyden bile alınmak, çok alıngan olmak.

Bundan sonra.

“Bundan daha iyisi olamaz.” anlamında.

1. Buna bağlı olarak. 2. Şu da var ki, ayrıca.

Büyük bir kazayı herhangi bir yara bere almadan atlatmak.

Kendini büyük biri olarak görmeye başlamak; başkalarını beğenmemek.

Kibirli, herkese yukarıdan bakan kimse için söylenir.

Her şeyi önceden sezmek.

Zorunlu, yorucu olaylar yaşamak, bunlardan ders almak.

Kendini beğenmiş, kibirli kimse için söylenir.

Onu çok özlemek, istemek, aramak; gözünde tütmek.

Elde ettiği güzel bir şey, sonradan olan tatsızlıklar nedeniyle kendisine zehir olmak; ağzından burnundan gelmek.

Birini bir şeyi yaptığına yapacağına pişman etmek; ağzından burnundan getirmek.

Kendisine hiçbir söz söyletmemek, huysuz ve gururlu olmak, eleştiriye tahammülü olmamak.

Çok öfkelenmek, sinirlenmek.

Kibirli bir kimseyi güç duruma sokup, artık büyüklenemez duruma getirmek.

Kendisini ilgilendirmeyen işe karışmak.

Başkalarının öğütlerine kulak asmayıp kendi bildiği gibi davranmak.

Pis koku yüzünden rahatsız olmak.

Çok üzülmek.

Sarhoşluk, dalgınlık nedeniyle basacağı yeri görememek.

Onunla beklenmedik bir anda karşılaşmak

Onu beğenmemek, küçümsemek.

Büsbütün, tamamıyla, tamamen.

Yapıp yapamayacağı belli olmayan bir iş konusunda kesin konuşarak övünmek.

Birini ya da kendini yüceltmek, olduğundan üstün tutmak.

1. Büyük para ile kumar oynamak. 2. Bir işe risklerini, zararlarını göze alarak girişmek.

Övünmek

Bağışlamak.

Konuşmaları, davranışları büyüklere benzeyen çocuk için söylenir.

Konuğu “buyurun” diyerek içeri almak ya da sofraya çağırmak.

“Bir terslik oldu, artık yapılacak bir şey yok.” anlamında.

Üzücü bir olay karşısında donup kalmak.

1. Çok üşümek. 2. Hava çok soğumak.

Süresi ve etkisi pek az olan bir iş yapmak, sözleri etkisiz kalmak.

Bir sorunun çözümünü ileriki bir tarihe bırakmak. (Karş. Askıya almak.)

Bir işi başarmak için uğraşmak, kuvvet harcamak.

Boşuna çabalama anlamında.

Kavgacı,şirret.

Fesadın ve dedikodunun çok olduğu, herkesin birbirine düştüğü, türlü düşmanlıkların kaynaştığı, hile ve düzenlerin kurulduğu yer.

Tatsız, tuzsuz.

Yeni bir gidişin, tutumun öncüsü olmak; evrensel bir gidişe yol açmak.

Yaşlanmak

Çalım satmak, gösteriş yapmak.

Gösteriş yapmak.

İşe yarar gibi görünse de aslında yararsız, bozuk olan.

Canlı ve atik, çevik.

Gelişigüzel, durmadan yazarak.

Büyüklük taslamak, kurularak davranmak.

Çok kibirli, kurumlu olmak; büyüklük taslamak, gösteriş yapmak.

Eline ne geçerse (az ve çok) çalmak, bu yolla kazanç sağlamak.

Farkında olmadan karşısındakini kıracak ya da kötü bir sonuca yol açacak söz söylemek, davranışta bulunmak.

İri gövdeli insan.

Pek sulu, suyu bol (yemek için).

Bir şeyin en önemli, en çarpıcı yeri.

Çok istemek.

İstenilen, arzu edilen şeyin büyük bir memnunlukla yapılacağını anlatır.

Ölmek.

Gerekli gereksiz sürekli konuşmak, yüksek sesle devamlı gevezelik etmek.

Ölmek üzere bulunmak.

Samimi.

Bir şeyin en önemli noktası, en mühim unsuru; bir şeyin yaşaması için en önemli araç.

Bir işin en önemli noktası üzerinde durmak, ya da bir şeyin en duyarlı noktasını açığa çıkarmak.

Bir acı, üzüntü, sıkıntı ve istek karşısında direnme gücü kalmamak; dayanıklılığı yitirmek.

Öldürmeyi bile düşünen, aşırı kin ve düşmanlık besleyen, dost olmayan.

1. Yürek. 2. En duyarlı bölge.

En etkileyici, en can alıcı yönden saldırmak; bir daha yaşama imkânı kalmayacak şekilde vurmak.

Ölüm korkusundan kaynaklanan güçlü bir tepkiyle (bir eylem yapmak).

Gücü, kuvveti kesilmek; bitkin bir duruma düşmek.

Her şeyi bırakıp, içine düştüğü tehlikeden varlığını kurtarma ve koruma çabasında olmak.

Kendini vererek, büyük bir dikkatle dinlemek.

Herkesin kendi canının kaygusuna düştüğü ve kendi canını kurtarmaya çalıştığı tehlikeli bir durum, yer.

Esenlik, kişinin sağlıklı olması.

Yapılacak iş ve bir şeyle oyalanma imkânı bulamamaktan duyulan tedirginlik, içine düşülen bunalım.

1. Ölmek. 2. Ruha güç vermek, yaşar duruma getirmek. 3. Bir şeyi çok ister olmak.

1. Üzmek, acı vermek. 2. Zulmetmek, eziyet etmek. 3. Bir kimseyi büyük zarar ve ziyana sokmak.

Yalnızlıktan kurtulmak için birlikte yaşanılan kimse.

İnsanda yaşama sevincini artırmak; insana neşe, heves ve iç gücü vermek.

Çok tesir etmek.

İhtiyacı olduğu hâlde arayıp da bulamadığı şeylerden saymak.

Sevimli, sokulgan, insana pek sıcak davranan.

1. Söz ve davranışlarıyla kavgaya, kargaşaya yol açmak. 2. Dilenmek.

Dalkavuk, çıkarı için dalkavukluk eden.

Adamakıllıı tutulmuş.

Bir şeyi istemek, istek duymak, çok arzulamak.

Bir işte çok eziyet ve sıkıntı çekmek.

Bir şey yaparken çok zorluk çekmek, bunalmak.

1. Ölmek. 2. Çok yorulmak. 3. Çok yıpranmak.

Önem ve değer verdiği, beğendiği bir şeye zarar gelecek diye çok korkmak, kaygılanmak.

Acıya, üzüntüye ve sıkıntıya katlanmayan.

Sabırsız, beklemeye tahammülü olmayan, ivecen.

1. Fizikî bir acı duymak. 2. Bir işte zarar görmek, manevî bir üzüntü duymak.

Bir ziyan için söylenen teselli sözü.

1. Çok hoşlanmak, yararına yapılan işten ötürü çok sevinmek. 2. Ruhu şad olmak.

1. İntihar etmek, kendini öldürmek. 2. Acımadan öldürmek. 3. Kendini yoracak, yıpratacak kadar iş görmek.

1. Bir kimseye büyük bir zarar vermek, kötülük etmek. 2. İyi bir şeyi kötü hâle getirmek, heder etmek, harcamak.

Bir daha sesini çıkaramayacak, kötülük edemeyecek bir duruma sokmak.

Sabrı kalmamak, bir sıkıntıya dayanamaz duruma gelmek.

Kimi zaman sevgi ve hayranlık, kimi zaman da kızgınlık ve öfke gibi duyguları anlatmak için kullanılır.

Bezmek, bıkmak, bir zorluğa dayanamayacak duruma gelmek.

Çektiği sıkıntılar yüzünden içinde olduğu hayatı artık istemeyecek bir duruma gelmek.

Öldürmek.

Öldürebileceği bir kişiyi öldürmekten vazgeçmek.

Büyük sıkıntıları, tehlikeleri göze alarak bir işi başarmaya çalışmak.

Kötü işlerle uğraşmak.

Sağlığını koruması, kendini yıpratmaması ve tedbir alması gerektiğini anlatmak için kullanılır.

1. Hiçbir şey esirgememek. 2. Bir şey uğrunda en değerli varlığını feda etmeye, hatta ölmeye hazır olmak. 3. Bir şeye aşırı ölçüde düşkün olmak.

1. Fizikî acı vermek. 2. Bir kimseyi zarara ya da sıkıntıya sokmak; üzmek, kaygılandırmak.

Birine karşı büyük ölçüde sevgi duymak, birinden çok hoşlanmak.

Seve seve, her türlü zorluğa göğüs gererek, var gücüyle, hiçbir fedakârlıktan kaçınmayarak.

Çok zayıf, güçsüz, zayıflıktan kemikleri çıkmış kimse.

Kişilerin ses ve davranışlarını o anda ve doğrudan doğruya veren radyo ve televizyon yayını.

"Ele geçirilmesi o kadar kesin ki elde edilmiş sayılır" anlamında kullanılır.

Önceleri iyi olan durumu sonradan bozulmuş olmak; çalışma gücü, verimi tükenmiş olmak.

Gereksiz, lüzumsuz yere harcayıp tüketmek.

Daha ziyade öğrenimi olmayan ama kafası çalışan, kurnaz ve uyanık köylüler için şaka yollu kullanılır.

Dönmek, geri dönmek.

Bozmak, çalışamaz hâle getirmek, zarar vermek; birine büyük kötülük yapmak.

Dalgasız, dümdüz ve durgun.

Her şeyi açıkta olan, karmakarışık yer.

Göz dağı vermek ya da övünmek amacıyla abartılı konuşmak.

Yüksekten atan, yapamayacağı şeyleri yapar gibi konuşan, çalım satan kimselere karşı söylenen küçümseme ünlemi.

Aniden, beklenmedik bir anda.

1. Ara sıra. 2. Yarım yamalak, biraz. 3. Vakitli vakitsiz, uygunsuz zamanlarda.

Ham hayaller kurmak; henüz zamanı gelmediği hâlde yapılacak bir iş, meydana gelebilecek bir olay için hazırlıklara girişmek.

Parasız, cebinde para tutmasını bilmeyen.

Karşılaştığı fırsatları değerlendirerek bol para kazanmak.

Soyuna sövmek.

Hemen hüküm vermek.

1. Çok büyük sıkıntı, eziyet. 2. İman etmeyenlerin, kâfirlerin, günahkârların cehennemde çekecekleri ceza.

Defolup gitmek.

Küsmek,somurtmak.

Çirkin, suratsız, yüzü yakışıksız.

Rengi sararmak.

Defol anlamında.

Çok acı çekeceği, sıkıntıya gireceği bir iş ya da durumla karşılaşacağı sezilir olmak.

Karışıklığı, dağınıklığı, başıbozukluğu gidermek.

Yönetmek, düzene sokmak, hâle yola koymak, çalışmasını sağlamak.

Savuşmak, bırakıp gitmek, kimseye danışmadan ayrılmak.

Bir işi küçük yaştan, çıraklıktan başlayarak öğrenme ve o işte ustalaşma.

Bir malı ucuza almak, ya da pahalıya satmak için titizce uzun süre yapılan pazarlık.

1. Ayağını bacağına geçirerek yıkmaya çalışmak. 2. Bir işin gelişmesini engellemek veya bir kimsenin iyi yürüyen işini bozmak.

Bir kimsenin herkesçe bilinmeyen, geçmişteki kötü bir yönünü veya kötü durumunu bilmek.

Çok sıkıştırmak, manevî baskı altına almak.

Gevezelik ederek, çok konuşarak vakit geçirmek.

Karşılıklı gevezelik etmek, boş konuşmak.

Geveze, çok konuşan, gereksiz şeyler söyleyen.

Söylemekten yorulmayan, söylediği sözlerle kendisini dinletmesini bilen.

Düşmanca hal takınmak.

Lezzetine bakmak.

Hesap tutmak amacı ile bir yere çizgiler çekmek.

1. Kırılması zor, kabuğu sert ceviz cinsi. 2. Yola getirilmesi, yenilmesi zor rakip; başarılması güç iş.

Karşısındakinin, beklemediği, ters, güç duruma düşürücü bir cevap vermek.

Karşısındakini kıracak bir söz söylediğini fark edip de çevirmeye kalkışanlara şaka yollu söylenir.

Sözünü çeviren kimseler için söylenir.

Çok taze, yeni koparılmış.

Birbirini çok seven ve birbirinden ayrılmayan kimseler.

Soysuz ve namussuz olmak.

Soysuz ve namussuz olmak.

"Herhangi bir suç işlemedim ki korku duyayım, işi eksik yapmadım ki olumsuz sonuçtan kaygılanayım" anlamında kullanılır.

Değersiz, kendisine güvenilmez, korkak, aşağılık (bir kimse olmak).

Değersiz kişi.

1. Çok sevdiğim. 2. Sevgili evlâdım.

Karşısındakinin gizli düşüncelerini bilmek, aklından geçenleri anlamak.

Bir kimseyi büyük ölçüde zarar ve ziyana uğratmak.

İnsana yakışmayan; olgunluğa, yaşa uygun düşmeyen yersiz ve kaba davranışlarda bulunmak.

Herkes tarafından bilinmek.

Toplu hâlde bulunan insanların her biri, herhangi bir sebeple bir yana dağılmak.

Üzüntü, eziyet, acı ve sıkıntı içinde yaşamak.

1. Sıkıntılı bir işin veya durumun sona ermesini beklemek. 2. Tasavvufta bir müridin belli bir eğitim safhasından geçmesi.

Hiddetlenerek sabrın taşması.

Neye uğradığını anlayamayacak kadar kötü duruma düşmek.

Çok zeki ,açıkgöz

Zeki, çok kurnaz, her zaman kendi çıkarını kollayan, çok anlayışlı.

Bir yerin ıssız, ürküntü verir olduğunu anlatmak için kullanılır.

Öfkelenmek, kızmak, çok sinirlenmek.

Edepsiz, geçimsiz, kaba saba kimsenin tepkisine yol açacak davranışlarda bulunmak.

Çok üşümek, donmak.

Haddini bilmemek.

Bilmediği, aklının kesmediği, yetkisinin dışında bir işe kalkışmak; haddini bilmemek.

1. Çıbanın patlamak üzere olan tepe noktası. 2. Kötü sonuçların, uygunsuzlukların ana sebebi.

Çok hırpalanmak .

Türlü kötülüklerin, hile ve düzenlerin karmakarışık bir durumda bulunduğu yer.

Bir alanda yeni bir yol açmak; yeni bir tutum, izlenecek yöntem bulmak.

Yoldan sapmak, doğru ve uygun gidişten ayrılmak, artık düzelemez hâle gelmek.

Çare, en tutarlı çözüm yolu.

Bir tartışma esnasında etkili söz ve sert davranışlarla düşüncelerini belirtmek.

Belirsiz ve uzak zaman .

Çözümlenemeyecek, içinden çıkılamayacak bir duruma düşmek.

Gürültü patırtı, karışıklık ve kavga çıkarmak.

Çok sessiz olmak, hiç ses çıkarmamak, gürültü yapmamak.

Durumuna uygun düşmeyen büyük ve olmayacak hayallere kapılmak .

Bir işi sık sık değiştirip verilmesi gereken önemde ele almamak, küçümsenir duruma getirip değerinden düşürmek.

Önem verilecek değerde olmayan, kolay iş.

İşin en güç, en önemli, en büyük kısmı bitti, kalanı önemsizdir.

1. Esirgemek, bir kimseyi o şeye değer bulmamak. 2. Bir kimsenin yaptığını, davranışını yadırgamak.

Evlenip, çocukları dünyaya gelip, onlarla uğraşır olmak.

Genç, tecrübesiz, çocuk denecek kişilerin yönetimi altında yaşar durumda olmak.

Baştan savma hesap.

Güvenilmez, yanlış hesap.

Kısmet olmak.

Başlayan bir işin birbirine bağlı diğer bölümlerinin kolaylıkla halledilmesi.

Emeği geçmiş olmak.

Yapılan bir iş ya da hizmette az da olsa çabası, emeği bulunmak.

Ani olarak girmek,dalmak.

Topluca, hep birden.

Konak, saray gibi büyük binaların ana giriş kapısı.

Gürültüyle çevreyi karıştırmak.

Bir yeri kargaşa, şamata, gürültü patırtı ile doldurup kimsenin ne dediğini anlamayacak hâle getirmek.

Kavga ve gürültü çıkarmaya kalkmak.

Ataklık etmek, yüreklilikle davranmak.

Bir kimseyi suçu işlerken şahitlerle birlikte yakalamak.

1. İşe yaramaz olduğu, sağlam olmadığı anlaşılarak bir yana atılmak. 2. Sağlığı el vermediği için askerlik görevine alınmamak.

Umduðunu bulamamak ,aldanmak.

Tedbirsiz hareket edip, kötü sonuçlanacak bir işe girişmek.

Kaba ve seyrek, bol ve ütüsüz.

Çok zor görünen işleri başarmak.

Önemli gibi görünen şeylerden önemsiz bir sonuç çıkması durumunda söylenir.

Eşkıya olmak.

Herhangi bir sebepten ötürü birini zorla dağa veya ıssız bir yere götürüp orada alıkoymak.

Yeni bilgilerini, eski bilgilerine katmak; yeni bilgileri zihnine yerleştirmek.

Her şeyi yitirmek.

Daha sonradan geldiği bir yere ya da karıştığı bir işte eskiden beri bulunan bir kişinin yerini almaya çalışmak.

Sıkıntı, üzüntü sebebiyle insanlardan kaçıp ıssız yerlerde yaşar olmak.

1. Karmaşık biçimde yayılıp genişlemek. 2. Soy ya da dostluk yönünden genişleyip yayılmak.

Oyun, hileli iş.

Yalan, dolan ve hile ile kötü bir iş yapmak; düzen kurarak gizlice başkasını aldatmak.

Çok sık, düşünce ya da konu değiştirmek.

Hiç hoşlanmadığı şeyleri yaparak birisini öfkelendirmek.

Genişleyip yayılmak, gittikçe büyüyerek karışık bir durum almak.

Yersiz ve saçma söz için söylenir.

Aniden, yersiz olarak söz söylemek.

Biri hakkında kötü bir yargıya varmak.

Kişiyi korku ve baskı altında tutan büyük ceza tehdidi.

Olay patlak vermek, beklenen ve korkulan sonucun gerçekleşmesi.

Şike; önceden aralarında bir anlaşma olduğu hâlde, sanki böyle bir anlaşma yokmuş gibi davranarak başkalarını aldatmak.

Sıkıntılar ve güçlükler içinde geçirilen, geçici kabul edilip sonunda ferahlık umulan durum.

Geçim sıkıntısı çeken, kazancı normal olarak geçimini sağlamaya yetmeyen.

Anlayışı, kavrayışı az; yeniliklere açık olmayan.

1. Paraca sıkıntıya uğramak. 2. Sıkıntılı, tehlikeli bir durumla karşılaşmak.

Aceleye getirmek, gerektiği gibi zaman ayıramamak.

1. Zor duruma düşmek. 2. Paraca sıkıntı çekmek.

"Kavuştuğum başarı ve mutluluğa tüm dostlarımın da kavuşmasını isterim" anlamında kullanılır.

Bir şeyi herkesin duyabileceği biçimde ortalığa yaymak.

Sır saklamayan,önüne gelene içini döken.

Dedikodusunu yapmak, kınayan bir dille başkalarına anlatmak, alaya almak.

İlişkisini kesmek, yok saymak, adını anmaz olmak, unutmak.

1. İşine son verilerek bir yerden uzaklaştırılmak. 2. Ölmek ya da öldürülmek.

İlgiyi kesmek, uğraşmaz olmak, söz konusu işi yapmaz olmak.

Hileci.

Bir şeyi, bir kimseyi aşırı derecede sevmek, ona tutkun olmak.

Atak, delişmen, delice işler yapan, şımarık.

Hiç uyanmadan, çok rahat, uzun süre uyunulan uyku.

Bir çalgıya, bir başka çalgı veya sesle eşlik etmek.

1. Çapasını denize atmak. 2. Bir yerde uzun süre kalmak.

Sağlam ve sıhhatte olmak .

Yeni bir işe, ortama, duruma alışmakta zorluk çekmek.

Yapılması gereken bir şeyi gerçekleştirmenin yollarını aramak.

1. Aynı derdin, sıkıntının içinde bulunanlardan her biri. 2. Bir kimsenin derdini paylaştığı, anlattığı yakın dostu.

Yaptığı (kötü) bir işten dolayı şöhreti yayılmak.

Kıyaslanan şeyler arasındaki orantısızlığı belli etmek için kullanılır.

Bütüne göre çok ufak bir parça.

Birisine yapılması çok zor, hemen hemen yapamayacağı bir işi yaptırmaya çalışmak.

Umulmadık, iyi talih; zenginlik, mutluluk getiren talih.

Bir yerde tedirginlik duymak, her an kalkmak durumunu belirtir olmak, huzursuz olmak.

Malı mülkü olmamak.

İnatçılık etmek, bildiğini yapmaya çalışmak, kimsenin uyarısına kulak asmamak.

Bir yerde, bir işte bir sebepten ötürü başarı sağlayamayıp uzun süre kalmamak.

Bir yeri, olayı, birinin hareketlerini gizlice ve gözünü ayırmadan dikkatlice izlemek.

Kandırmak, inandırmak ya da yararlanmak için tatlı sözler söylemek.

Bir kimse veya bir şey için kötü söz söylemek.

Acı, ağır ve kötü sözün gönülde bıraktığı kırgınlık.

Her yerde, pek çok kimse tarafından bahis konusu olmak.

Hakkında dedikodu yapılmak.

1. Konuşma yeteneği yokken konuşmak, dillenmek. 2. Dile düşmek.

1. Bir meseleyi belirtmek, ortaya atmak, anlatmak, açıklamak. 2. Birini konuşturmak.

Söylenmesi kolay ama yapılması ortaya konması ya da katlanılması çok güç.

Herhangi bir sebepten dolayı konuşamayan kimse, birden konuşmaya başlamış olmak.

Rahat ve düzgün konuşamamak .

Heyecan, korku ya da bir hastalık sebebiyle söyleyeceğini şaşırmak, karıştırmak, açık olarak ifade edememek.

1. Bir sözü doğru ve düzgün söylemeyi becerememek, yanlışsız konuşamamak. 2. Amacını iyi anlatamamak.

"Cansız nesneler, hayvanlar konuşabilseler, bazı olaylara tanıklık edebilseler ne iyi olurdu" anlamında kullanılır.

Herhangi bir sebepten ötürü söz söyleyemez duruma gelmek.

İncitici, kırıcı sözler söyleyen, saygısız kimse.

Bir sözü söylemeye gönlü razı olmamak.

1. Önceden söylediği sözü başka biçimlere sokarak inkâr etmek. 2. İnsan konuşurken bazı hatalar yapabilir, doğru ve yanlış her şeyi söyleyebilir.

Sık sık söylemekten bıkmak, usanmak.

Yaptığı bir kabahatten ötürü sürekli olarak, bir kimsenin sitem, eleştiri ve sataşmalarına uğramak.

1. Bir kimsenin dedikodusunu yapmak, kötü tarafını her yerde söylemek. 2. Bir şeyi her fırsatta söyler olmak.

Bir sözü her zaman, yerli yersiz tekrarlamak.

Sonunu düşünerek gelişigüzel konuşmaktan sakınmak, ölçülü konuşmak, rast gele konuşmamak.

Büyük bir korku, şaşkınlık ya da sevinç karşısında konuşamaz hâle gelmek.

Konuşmamak.

Bir kimsenin sözlerinden açıkça söylemediği bir şeyler olduğu anlaşılmak.

1. Tam söyleyecekken vazgeçip söylememek. 2. Hatırladığı şeyi söyleyecekken yine unutuvermek.

Her yerde kendisinden, ondan söz edilmek.

Bir olay veya nitelik halk arasında yayılmak.

Daha iyisini elde etmek uğruna çalışırken elindekilerini de yitirmek.

Çok sinirlenmek, öfkelenmek, kızgınlık duymak.

Dinî inancını yitirmek, mürtet olmak.

Gireni çıkanı çok olan ,kimin gelip gittiği belli olmayan yer.

Müslümanlık davası yoluna (iş yapmak).

Dinin emirlerini eksiksiz yerine getirmeye çalışan, inancı sağlam olan, dinine çok bağlı.

Para, mal tutamayanın durumunu ya da verimsiz, sonuçsuz bir işi anlatmak için kullanılır.

Daha önce birlikte iş yaptığı, anlaştığı kimseden, artık ihtiyaç duymadığı için yüz çevirmek; bir kimseyi kendinden uzaklaştıracak davranışlarda bulunmak.

Okumak, öğrenim görmek için uzun yıllar çalışmak.

Öç almak, kötülük yapmak için fırsat kollamak; öfkesini gösterir durum almak.

Etkisiz kalmak, güç yetirememek, hükmünü yürütüp sözünü dinletememek.

Kızgınlığını, öfkesini kimi davranışlarıyla belli etmek.

Güçlü olduğunu, kendine güvendiğini, saldırabileceğini davranışlarıyla belli etmek; tehdit etmek.

Hatırı sayılır, işe yarar, belirtilmeye değer, önemli.

Yiyeceğinden, içeceğinden vb. ihtiyaçlarından keserek zorla biriktirmek.

Yapabileceği, gücünün yeteceği, becerebileceği, uygun bir durumda.

Darlığa, sıkıntıya dayanmak; her türlü zorluğa katlanmak.

Zararsız hale getirmek.

Çok büyük zorluklara, sıkıntılara, darlıklara katlanarak bütün gücünü kullanıp çalışmak.

Çok az gelmek (yiyecekler için).

Dize kadar (yükseklik veya alçaklık için).

1. Dizini yere koyarak oturmak. 2. Teslim olmak.

Teslim olmak, boyun eğmek, yenilmek, güçlünün buyruğunu kabullenmek.

Kendisine karşı geleni alt ederek buyruğunu dinler duruma getirmek, boyun eğdirmek.

Yönetimi ele geçirmek, işi kendisi yönetmeye başlamak.

Başıboş bırakmak, sıkı tuttuğu yönetimi gevşetmek.

Çok pişman olmak.

Korkudan, heyecandan, yorgunluktan ayakta duramayacak hâle gelmek.

Yalvarmak, kendini küçük düşürecek kadar çok yalvarmak, başını dizlerinin üzerine koymak.

Yerli yersiz söylenip durmak.

"Dıştan görünüşü, herkesi imrendirecek kadar güzel ama içyüzü elverişsiz, kötü, sahibini üzücü" anlamında kullanılır.

Hiçbir şeyden çekinmeden, sözü eğip bükmeden, dosdoğru, açık açık konuşmak.

Henüz ele geçmemiş bir şey, gerçekleşmesi kesin olarak bilinmeyen bir durum için hazırlık yapmak.

1. Bir şey uğruna fazla para harcamak, masraf etmek. 2. Soyunmak, çok açık giyinmek.

Korkudan ve heyecandan bitmek.

1. Bir işi güçlükle ve sıkıntı içinde sonuca ulaştırmak. 2. Merakla, heyecanla, sabırsızlıkla, sıkıntı çekerek beklemek.

Geçimsizliği, hatalı davranışları yüzünden birçok yerden atılmış kimse.

Hile, düzen ve dalavere ile iş yapmak.

Kanıp aldanmak.

Kanmak, aldanmak .

1. Son hızla (süvari ve at arabası için). 2. Önüne geçilemeyecek biçimde, çok fazla olarak.

İçinden çıkılamayan güç bir durum karşısında söylenir.

Sevilmeyen, eli sıkı olan, cimri bir kimseden bir şey alabilmek.

Çıplak, üzerinde sadece don ve gömlek var denilecek kadar soyunmuş hâlde.

Hiçbir şeye sahip olmamak .

Tehlikeli bir durumdan hiç zarar görmeden kurtulmak.

Her yanı bakımlı, elverişli, güzel, tam istenildiği gibi.

Şık giyimli kimse.

Bir işi yapmak için korku, heyecan, telâş, şaşkınlık içinde sağa sola koşmak, çare aramak.

Yapacağı işe büyük bir önem verip özen göstererek girişmek.

Özleyerek, çok isteyerek, büyük bir sabırsızlıkla beklemek.

Laf olsun diye iş yapanlar için söylenir.

Gösteriş olsun; amaç iş yapıyor görünmek, iş yapmak değil.

Umursamamak, beğenmemek, küçümsemek.

Hayret etmek, şaşırmak.

1. Hayran bırakmak. 2. Şaşkınlığa, hayrete düşürmek.

Geveze.

Bir meselenin sonuçlandırılması için çözülmesi, açıklığa kavuşturulması gereken en güç yanı.

Çok sevinç duymak, topluca neşeli bir duruma kavuşmak.

Çok kalabalık ve telâşlı görülen yer.

Geride bırakmak, zor duruma düşürmek, birini yıldırmak.

Bozmak, ortalığı dağıtmak, yok etmek; yenmek, birine karşı başarı sağlamak.

1. Ortadan kaybolmak. 2. Durumu, düzeni, işi bozulmak. Kötü olmak.

1. Çok taze (sebze ve meyve için). 2. Çok yeni, üzerinden zaman geçmemiş.

Düzen kurup, hileli iş yapmak.

Yön değiştirmek.

Birine bağımlı olmak, birinin tuttuğu yolu izlemek, hemen her şeyde ona uyarak onun istediğini yapmak.

Karşısındakinin huyuna göre davranmak.

Deneyimi az, toy acemi.

Dara düşmek, felâkete uğramak, umutlarını yitirmek, çok üzülüp acı çekmek.

"Bütün insanlar engel olmaya kalksa bile, asla, hiçbir zaman, kim ne derse desin" anlamında, yine bildiğini yapma durumu için kullanılır.

Ölmeden önce, yaşarken.

Hiçbir şeyle ilgilenmemek, umursuz olmak, sorumluluk duymamak.

Çevresinden, çağından ve çağının getirdiklerinden, zamanında yaşanan hayattan haberli olmamak.

Oldukça çok sevinmek.

Dünyada insanın başına neler gelebileceğini öğrenmek, zorluklarla karşılaşmak, tecrübe kazanmak.

Çok uzak yer.

Ölmemek

İyimser olmak, üzücü durumlara bile iyi gözle bakmak.

1. Hiç gereği yokken. 2. Kolaylıkla, hiç emek ve çaba harcamadan.

Sürekli olarak, ara vermeden, arka arkaya.

1. Birden bire, ansızın. 2. Hiç gereği veya sebebi yokken.

1. İşi kimi zaman iyi, kimi zaman kötü olarak güçlükle, uğraşa uğraşa (yapmak). 2. Biriyle yakın ilişki kurarak.

Umulmadık bir başarı kazanmak.

Nisbet yapmak, iyi durum ve başarılarıyla düşmanı kızdırmak ve kıskandırmak.

Düşman olmak, düşman gibi görünüp tavır almak.

Bir meseleyi enine boyuna tartmak, konuyu bütün yönleriyle incelemek, iyice düşünüp ona göre davranmak.

1. Yakın arkadaşlık etmek. 2. Yasa ve gelenek dışı kadın ve erkekle birlikte yaşamak veya sık sık bir araya gelmek.

Susmak; konuşkanlığını, sevincini, neşesini yitirmek; sesi çıkmaz olmak.

Çok yaramazlık yapmak, uslu durmamak.

Eski moda giyinen kadın.

Ölmezsem, ömür yeterse.

Çok korkmak, heyecan içinde bulunup terlemek, korku ve bunalım içinde olmak.

Ölmek, sonu gelmek, yok oluş vakti gelmek.

Tehlikeli işlere girişmek .

Ölümüne yol açacak kadar tehlikeli işlere girişmek.

Çarpuk çurpuk, eğri büğrü, düzgün yanı olmayan, çirkin bir biçim almış bulunan.

Bir işe yaramayan, konuyu açıklamaya yetmeyen, gerçeği yansıtmayan süslü, parlak ve gereksiz sözler söylemek.

Edepsizliği alışkanlık haline getirmek

Saygılı hareket etmek.

Sıkıntıyı gidermek, üzüntüyü yok etmeye çalışmak.

Kötü düşünce besleyerek bakmak.

Uygunsuz yapılan işin tesadüfen uyumlu bitmesi.

Nankör.

İşinden çıkarmak veya atmak.

Birinin yararına göre eylemde bulunmak, istemese de birinin işine yarayacak biçimde hareket etmek.

Geçimini temin edecek, ihtiyaçlarını karşılayacak parayı kazanmak.

En zor işleri bile yapıp geçimini sağlayacak becerilikte olmak, her türlü işi yapmak.

Kendisi kazanmayıp başkalarının kazancı ile geçinen kimselerin durumunu anlatmak için kullanılır.

Çalışıp para kazanılan, geçim sağlayan iş yeri.

Kazanç, geçinmek için kazanılan para.

Somurtkan, asık yüz.

Ufak tefek ihtiyaçlar.

1. Dilenmek. 2. Başkasının yardımını almak için yalvarmak.

Kimsenin haberi olmadan, gizlice.

1. Bir işe girişmek. 2. Birisinin işine karışmak.

Ortalıkta kimse kalmamak, ıssızlaşıp sessizleşmek.

Yemin etmek, kutsal bir şey üzerine el koyarak ant içmek.

1. Bir işi çok çabuk yapabilme ustalığı. 2. Hilesini kimseye sezdirmeyecek biçimde yapabilme.

1. Masrafla para birbirine denk geldi. 2. Yapılan işin sonunda ne kâr ne de zarar edildi.

Güçleri birleştirip işbirliği yapmak, yardımlaşmak.

1. Elle yapılan işe harcanan emek. 2. Elle yapılan çalışmanın karşılığı.

Küçük, küçücük.

1. Kendisinden büyüğe vurmak için elini kaldırmak. 2. Bir şey söylemek istediğini, oy verdiğini elini kaldırarak belirtmek.

1. Bir kızın gelin gittiği ev. 2. Yabancıların memleketi, evi, yurdu.

1. Bir meselenin yetkili organlarca incelenmeye başlaması. 2. Buyruğu altına almak, hükümetçe uygun görülen mal, arazi ve kuruluşa hâkim olmak.

1. Yabancı. 2. Damat.

1. Dokunmamak, hiç değmemek. 2. Yapımına başlamamak.

Çok değer verilip sevilmek, kendisine büyük ölçüde saygı gösterilmek.

1. Birine yardım etmek. 2. Dokunmaya, almaya çalışmak.

Tahminlerine, sezgilerine dayanıp elle yoklayarak.

Parasını, malını, tüm varlığını harcayıp bitirmiş olmak.

1. Bir şeye sahip olmak. 2. Bir kimseyi kendi yanına çekmek.

1. Bir malın satılmayıp geride kalan kısmı. 2. Harcanandan arta kalmış olmak.

Yaşlılık, hastalık sebebiyle iş yapamaz, yürüyemez, kendi işini göremez duruma gelmek.

Malı olmaktan çıkmak.

Az kullanılmış."

Pek çok kişi tarafından kullanılmak, bir çok sahip eline geçmek.

Eksiklikleri düzeltmek, onarmak; denetlemek için pek çok şeyi ele alıp yoklamak, gözden geçirmek.

Bir şeyi yitirmek, ondan yoksun kalmak.

1. Bir şey üzerinde çalışmaya başlamış olmak. 2. İncelemek, araştırmak veya tenkit etmek.

1. Şımarık davranmak. 2. Söz dinlememek, kural tanımamak, zapt edilememek.

Sahip olmak, kaçan bir kimseyi yakalamak.

Bulunduğu yeri haber vererek suçluyu yakalatmak.

Titizlikle seçmek; iyiyi kötüyü, doğruyu yanlışı birbirinden ayırmak.

Nazar değmesin anlamında.

Cömert, çok para harcayan, sakınmadan para verebilen.

1. Oldukça yavaş iş yapan. 2. Vurunca çok acıtan.

1. İstediği anda ele alıp kullanabileceği bir yerde bulunmak. 2. Buyruğunda olmak.

1. Korku, heyecan ve üzüntüden ne yapacağını bilemez duruma gelmek, donup kalmak. 2. Çok üşümek.

İş yapabilecek güçte olmak, bedenî gücü var olmak.

Kavgacı, şirret, edepsiz.

Çaresiz kalmak, bir şey yapamaz duruma gelmek, başarısızlığa uğramak.

Cömert, esirgemeyen, çok para ve eşyası olan.

Umduğunu alamadan geri dönmek.

Tez iş gören.

Cimri olmak, para harcamaya kıyamamak.

Geçimi için para sıkıntısı çeken.

Bir işi yapmaya zaman bulamamak.

İncitmeden, can yakmadan iş gören.

1. Yazı yazmayı bilmek. 2. Düşüncelerini derli toplu güzel bir ifade ile yazabilmek.

Kolay para harcamayan, cimri, çok tutumlu.

Hırsız, fırsat buldukça bir şeyler aşırmaktan geri kalmayan.

Bir işi yapmaya gönlü razı olmamak.

Bir işe eli alışkın olmak, bir işi yapabilecek el becerisi bulunmak.

Cahil, okuması yazması yoktur.

Çabuk iş yapamamak.

1. Destek olmak, ilerlemesi için yardımda bulunmak. 2. Yürümesine, kalkmasına, inmesine, çıkmasına yardım etmek.

1. Birine muhtaç olmak. 2. Yakalanmak. 3. Düşmanın ya da kendisine hıncı bulunan birinin hâkimiyetinde kalmak.

Sözü edilen kişi, değerce ondan çok geride.

Hızlı davranmak, acele etmek.

Birini öldürmek veya yaralamak.

Bir işten sonuç almaksızın dönmek, gelirken hiçbir armağan getirmemek.

Pervasızca, çekinmeden, kimseden korkmadan dolaşmak.

Çok nazlı olmak, evde hiçbir iş yapmamak, zor işlerden kaçınmak.

Anlamadığı, bilmediği, beceremediği işleri yapmaya kalkışmak (kadınlar için).

Aradığı şeyi söylenen yerde çok kolay bulmak.

Çok açık, gizli bir tarafı yok.

Bir işin yapılmasında yardımcı olmak .

Bir şeyin meydana gelmesi için özenle ve çok çalışmak.

Kendisine emredilen işi yapmak zorunda olan kimse.

Nihayet, en sonunda.

1. Her yönü ile, eksiksiz, bütün ihtimalleri göz önünde tutarak. 2. İri yarı, gösterişli (adam).

Yemek, içmek ve keyfine bakmak, hiç iş yapmamak.

Parası çok, varlıklı, sözü geçer, ödeme gücü yüksek (kimse).

Çok eziyet çektirmek.

Yakalamak.

Ne zaman olsa, mutlaka.

Dikkate almamak, sözleri arasında o konuya dokunmamak.

Adı anılmamak, değer verilmemek.

İşini güvenli kılacak önlemler almak.

Anlayışsız,zevksiz insanlar için söylenir.

Büyük, iri; aşırı derecede gelişmiş.

Ağır, hoşa gitmeyen, incitici, kaba şaka.

Adamakıllı, çok ve iyi dövmek.

Bir isteğinin yerine getirilmesi için bir kimseye yalvarmak, önünde eğilmek.

Bir işi yaptırmak, gördürmek için bir yere çok gidip gelmek.

Bağırıp çağırmak, öfke ile atıp tutmak.

Şartlar değişti anlamında kullanılır.

Eski olayları, işleri bir çıkar umuduyla tekrar ele almak, yeniden gündeme getirmek.

Hiçbir şey değişmemiş, eski durumda kalmış.

Yeniliğe açık olmayan, yaşayış ve düşünce itibariyle eskiye bağlı.

Tecrübeli, görmüş ve geçirmiş, mesleğini iyi bilen, hileyi ve düzeni deneyimi sayesinde hemen anlayan.

Yaşlılığına rağmen dinçliğini, dayanıklılığını hâlâ sürdüren, gücünü kaybetmemiş kimse.

1. İş görecek kimsenin uysal davranacağı, aksilik çıkarmayacağı zaman. 2. Bir işin olumlu yola girmesi için en uygun zaman.

Akılsız, anlayışı az, kavrayışı kıt olan.

Sıkı bir ilişkiye girmek, birbirinden kopmamak.

Telâş, korku ve heyecandan yürüyüşünü ve yapacağı işi şaşırmak.

1. Bir kimsenin manevî desteğini istemek. 2. Varlıklı, sözü geçer bir kimseden yardım ve himaye istemek.

Yaltaklanmak, dalkavukluk etmek; birine yaranmak için katına çıkıp o kimsenin eteğini öpme davranışı içinde olmak.

Çok telâşlanmak, heyecanlanmak.

Çok sevinmek, işler yolunda olmak.

1. İmkânları, parası az. 2. Çelimsiz, zayıf, küçük.

Çocuk velilerinin öğretmene ya da ustaya çocuğun eğitiminde kendine tam yetki verdiğini anlatmak için söylenir.

Kendini ilgilendirmeyen meselelerden, toplumu derinden etkileyen olaylardan uzak durmak, kaçınmak ve hiçbiriyle ilgilenmemek.

İstediğini elde etmek amacıyla bir kimsenin, bir şeyin yanından ayrılmamak, ona aşırı ilgi göstermek.

Yaptığı bir kötülüğün cezasını görmek.

Ayrı ev tutmak.

Yaşı ilerleyen kızın evlenememesi.

Önceden tasarlanan, düşünülen bir iş umulduğu gibi gitmemek, başka bir yönde gelişmek.

Kaybettiği bir şey için çok üzülmek.

Bütün işlere yarar anlamında .

1. Razı olmak, kabul etmek. 2. Ayrılırken "Allah'a ısmarladık" anlamında kullanılır.

Minnet altına girip boyun eğmemek.

Hiç yararı olmayan bir işi tenkit etmek için kullanılır. .

İncelemeden, özenmeden, gerekli olan bilgiyi almadan, gelişi güzel iş yapmak.

Aşırı sıkılgan davranmak.

Güç bir duruma düştüğünü, utandığını, sıkıldığını davranışlarıyla belli etmek.

Güç duruma düşmek .

Tuzağa düşmek, aldatılmak.

Ben olacağı bilemem anlamında .

Açık vermek veya kusurlu bir durumu olmak, kusuru açığa çıkmak.

Bir yerin yoksulluğunu anlatmak için kullanılır.

Bir yer ıssız olmak, kimseler bulunmamak.

Ağzında sır tutamayan kimse .

Gözüne çarpmak, orada bulunduğunu anlamak, fark etmek.

Kendine olduğundan fazla değer vermek .

1. Bir işin tamamen bozulması, durup ilerleyemez olması. 2. Hastalık sebebiyle organlarının bir kısmı çalışamaz duruma gelmek, kötürüm olmak.

Hayatta çok günler görmüş, acı tatlı olaylar yaşayıp tecrübe kazanmış, olgunlaşmış.

Tecrübeli,bilmiş .

Eğlenceli bir gün geçirmek.

Telâşla, hemen her köşeye bakarak heyecanla aramak.

Olayların sebep ve sonuçları üzerine kendince birtakım soyut düşünceler ileri sürmek.

Kötü duruma düşürmek, işini bozmak, zor durumda bırakmak, dövmek.

Bayram gecelerinde kalabalık halk topluluklarının, ellerinde fener veya meşalelerle şehri dolaşarak yaptıkları gösteri.

Gönlü tok, özveri gösterebilen, fedakârlık yapabilen.

Kural, yasa, söz dinlememek; hiçbir yerden buyruk almamak.

Deli olduğu herkesçe bilinen, zır deli.

Kaçmak.

Hep kötülük düşünen kimse.

Tamamiyle kötülük düşünen, insanları birbirine düşürecek işler yapan, ortalığı karıştıran.

Birinin düşüncesinden yararlanmak.

1. Bir konuda düşüncesini bildirmek. 2. Bir konuda yol gösterici bilgi edinmek.

Bir konu üzerinde kendi düşüncesini söylemek, tahminlerde bulunmak.

Kötü niyetli kişileri ürkütecek hareketlerde bulunmak .

Hiçbir şeye aldırmadan gönlünce gezip eğlenmek, şurada burada oynayıp zıplamak.

Birilerinin bulunduğu bir yerde birkaç kişi gizlice ve alçak sesle konuşmak.

Öfkeyle parlamak.

İnsanları birbirine düşürecek, aralarını bozacak davranışta bulunmak, sözler sarf etmek.

Bir şeyin değerini belirlemek, para karşılığını tespit etmek.

Fiyatı birilerinin verdiğinden az vermek, fiyatı düşürmek.

Fiyatın yükselmesini önlemek, fiyatların olduğu gibi kalmasını sağlamak.

Israrla ve telaşla aramak .

Düzen kurmak, hileli iş görmek.

Zayıf,uzun boylu kimse .

Çıkar sağlamak, kötülük yapmak için fırsat kollayan kimse.

Herhangi bir sebep veya ilişki bulunmaması .

Ortada (bir konu ile ilgili) hiçbir belirti olmadığı hâlde varmış gibi bir kuşkuya düşmek.

İçeceği bir dikişte, bir solukta içmek.

Açmak, çözmek.

Bir çözüm, işi çözümleyecek çıkar yol bulmak.

Sözü geçmez olmak; bir konuda saygınlığı, gücü kalmamak.

İtibar ve onuru sarsılmak .

Yalanı, dolanı, hilesi, kötü niteliği, kusuru ortaya çıkmak.

Fakirleri kollayan kimse.

Demir atma komutu vermek.

Umutsuzluğa ve çaresizliğe düşmek.

Bir kimseyi hazırlıksız ve habersiz bir anında yakalamak, güç duruma düşürmek, güç durumundan yararlanmak.

İşlerinde hazırlıksız olan insan her zaman zor duruma düşebilir .

Uykusu gelmek.

Dalgın, dikkatsiz, uyuşuk olmak.

Zayıf noktasından yakalamak .

Kaygılanmamak, tasa etmemek, üzülmemek.

Cömert, eli bol, vermekten kaçınmayan.

Boşuna harcamak, işe yaramaz duruma getirmek, yerinde harcamamak.

Yok edilemeyen, önüne geçilemeyen, yumuşatılamayan inat.

Oldukça ağır anlamında.

Güzel hoş ceylan gibi sevgili anlamında.

1. Gazel söylemek. 2. Kandırmak ve oyalamak için boş sözler söylemek.

Geceleri gezip dolaşan, bunu huy edinen kimse.

Herkesçe aranılan, beğenilen, değerli (şey).

Ara vermeden, devamlı çalışmak; büyük çaba göstermek.

Yaşamak için gerekli olanı elde etmek.

Birinin ölmüşlerini yermek veya onlara sövmek.

"İş işten geçti artık, fırsatı kaçırdın" anlamında kullanılır.

"Fakat, ama, ancak" ve "Ne çare ki.." anlamlarında kullanılır.

Bir durumdan duyulan memnunluk, işlerin yolunda gitmesi anlatılır.

Aradan epeyce bir zaman geçtikten sonra.

Vakti gelmek, kaçınılmaz olmak, çok yakında olmak.

Gösterişli,işe yaramayan adam .

1. Söz dinlemez olmak. 2. At, gemi azıları arasına alıp etkisiz bırakarak süvarisinin yönetiminden çıkmak ve kendi istediğince koşmak.

Heyecan ve telâş göstermeyen, merak etmeyen, olayları hoş karşılayan.

Geri geri gitmek.

1. Kaçmak, bulunduğu yerden arka arkaya doğru gitmek. 2. Karıştığı bir işi sürdürmekten ya da sürdürenler arasında bulunmaktan vazgeçmek.

İade etmek, geldiği yere göndermek, kabul etmemek.

Bir işe girmekten kaçınmamak, o işe girişmek.

1. Ordunun çeşitli gereksinimleri ile ilgili işlerin tümü. 2. Etkinliği ikinci dereceden sayılan, kolay görev.

Yenilikleri kabul etmeyen, bağnaz, kafası hurafelerle dolu.

Erginleşmek.

"Gitti ve kendisinden bir daha haber alınamadı" anlamında kullanılır.

Önce karşısındakini düşünen kimsenin kullandığı bir deyim.

Azarlamak.

Bir süre boğaz gıcıklanmasına yakalanmak, konuşamamak.

1. Birini kızdırıp sinirlendirmek. 2. Boğazı yakıp kaşındırarak öksürmeye yol açmak.

Hiç sesini çıkarmamak, yakınmamak, karşı çıkmamak.

Usanmak, bıkmak.

1. Bol bol ortaya dökülüp harcanmak. 2. Uzun sürmek.

Pek çok, ödenmesi zor olacak şekilde borçlanmak.

Yiyecek parasını kısıtlamak .

Kıyasıya dövüşmek ya da dövecek hâle gelmek.

Birçok güçlükleri yenmek için çok uğraşmak, pek çok çaba sarf etmek.

Yeni doğan çocuğun göbeği kesilirken konulan ad.

İftihar etmek, övünç duymak.

Üzüntülü bir şekilde soluk almak, içini çekmek.

Bir zorluğa dayanmak, karşı koymak.

İmkansızlıklar ve umutsuzluklar içinde bulunuşu anlatır.

Aşırı ölçüde övmek.

"Ona niçin ayrıcalık gösteriliyor?", "Onun ne özelliği var ki ona özel imkânlar tanınıyor?" anlamında kullanılır.

Bir şeyin önemini ve değerini azaltacak, ününü düşürecek işler yapmak.

1. Işığa engel olmak. 2. Bir işin yapılmasına engel olmaya çalışmak.

Çok korkak olmak, en basit işlere bile girmekten korkar olmak.

Tutum ve görüşlerini değiştirmek .

Yeterli imkânlardan mahrum olmasına rağmen eli açık davranan, cömert.

1. Gücenmek. 2. İstediği hâlde elde edemediği şey üzerinde isteği devam etmek.

Başkaları hakkında kötü düşünen, onların iyiliğini istemeyen.

Fazla para ve mal istemeyen, zorunlu ihtiyacı kadarı ile yetinen, imkânları az da olsa bunu hissettirmeyen, bu durumda dahi cömert olan.

Birine iyilik yapma ya da bir şeyi verme isteği, içinde aniden doğuvermek.

İsteğine uygun olarak, dilediğine göre.

1. Sevindirmek, hoşnut ettirmek. 2. Kırılan, gücenen bir kimseyi güzel söz ve davranışlarla yeniden hoşnut etmek.

Açık yürekli, güvenilir, hoşgörüsü geniş, ehli dil (kimse).

Birini çok üzecek, gücendirecek davranışta bulunmak.

Birini hoş bir davranış ve sözle sevindirmek.

Hoşa giden davranışlarla veya sözle birinin kırgınlığını gidermek.

Anmaz ve sevmez olmak.

Bir şeyi yapmayı düşünmek, olmasını istemek, o şeyi düşünür olmak.

Pek de istekli olmayarak.

Gerçekleşmesi beklenen bir şeyin ortaya çıktığına dair olanaklar belirdiğinde kullanılır.

Bir soruna yaklaşma, onu ele alma biçimi.

Belli bir amaç için güçlerini birleştiren kalabalıkların yaptıkları gösteri.

İşlerinin yoğun oluşu sebebiyle başka bir şeyle ilgilenme imkânı bulamamak.

Çok çabuk, kısa bir zamanda.

Baskı altında bulundurarak başka bir şeyle uğraşmasına fırsat vermemek.

Alımlı; şekli, rengi ve güzelliği ile dikkat çekici.

Kısaca, dikkatli değil de şöyle bir bakıvermek; üzerinde fazla durmadan elden geçirmek.

Pek değerli, sevgili, çok önem verilen (kimse).

Gösterişle aldatmak, bir şeyi iyi gibi göstermek, kandırmak, yanıltmak.

Bir şeyi ele geçirmek isteğinde olmak.

Hâli, tavrı ve görünüşü ile beklenenden çok etkilemek.

1. Derinlemesine incelemeden okumak. 2. Bir şeyi, bir yeri pek fazla dikkat etmeden çabucak incelemek.

Apaçık şekilde, herkesin gözü önünde.

Dumandan, karanlıktan ya da yoğun tozdan hiçbir şey görülmez olmak.

Görülüp de imrenilen yiyeceklerden görenlere çıkarılan pay, imrenmelerini yok edecek küçük parça.

Gözetlemek, bir şeyin üzerinden bakışlarını ayırmamak, birinin hiçbir davranışını gözden kaçırmamak.

1. Hayran bırakmak. 2. Güçlü, parlak bir ışığın kısa bir zaman için görüşü bulandırması, bakılan yeri görmez etmesi.

Gözle oranlanarak belirtilen miktar, gözle yapılan ölçme ya da oranlama.

Bütün dikkatiyle bakmak.

1. Hiç duraksayıp çekinmeden. 2. Acımadan, merhamet etmeden.

Karşısındakine göz kapağını açıp kapatarak işaret vermek, bu şekilde meramını anlatmaya çalışmak; bir şeyi onayladığını ya da doğru olmadığını gözünü açıp kapayarak belirtmek.

1. Hiç uyumamak. 2. Tehlikeye aldırmamak.

1. Korumak, bakmak, gözetmek. 2. Görme ve işitme yoluyla öğrenmeye çalışmak.

Yapılan işte göz emeği bulunmak .

Göz emeği harcamak; gözün dikkatini, elin emeğini gerektiren ince bir iş yapmak ve işte uzun süre çalışmak.

Dikkate almak. Herhangi bir durumun nasıl bir sonuca yol açacağını hesaba katmak.

Belli etmemeye çalışarak, başını çevirmeden göz kenarı ile yandan bakmak.

Kabahatlerini, kusurlarını hoş karşılamak, görmezlikten gelmek, bağışlamak.

1. Hoş görmemek, bağışlamamak. 2. Hiç uyumamak.

Korkutmak, tehdit etmek, istediğini yaptırmak için yıldırmak.

Çok özlemek, hasret çekmek.

Bir malın elinden çıkmasına katlanmak, bir şeyden vazgeçmek ve yokluğuna razı olmak.

Kendisine daha önce duyulan sevgi ve ilgiyi kaybetmek.

1. Okumak. 2. Durumu incelemek. 3. Niteliğini anlamak için bir şeyin her yanına bakmak.

"Ayrı düşenlerin arasındaki sevgi de zamanla azalır" anlamında kullanılır.

Farkına varılmamak, ortadan çekilmek, görülmemek.

Ortadan çekilmek, görünmez olmak.

Bir iş nedeniyle karşılaşabileceği her türlü zararı ve tehlikeyi önceden kabullenmek.

1. Başkalarını aşırı söz ve davranışlarıyla tedirgin etmek. 2. Kıskançlığa, çekememezliğe yol açmak.

Görünüşü ile dikkati üzerine çekmek.

Yetenekleri ve davranışları ile çevresinde, bulunduğu yerde sevgi ve güven kazanmak.

Misilleme; aynı biçimde kötülük yapıp öç alma, kötülüğü yapandan acısını çıkarma.

Gözleri yaşararak çevreyi bulanık görmek.

Ağlayacak gibi olmak, göz pınarlarına yaş yürümek.

Hayret, şaşkınlık ve öfke gibi sebeplerle gözleri iri iri açılmış olmak.

Gözleri zekice, çabuk çabuk dönerek her tarafa bakmak.

Uykusuzluk, ağlama, kızgınlık ya da bir şeyin kaçması sebebiyle gözlerin çok kızarmış olması.

1. Çok uykusu gelmiş olmak. 2. Ölmek.

Üzücü ve duygulandırıcı bir durum karşısında gözlerinden yaş gelmek.

Özlemle beklemek.

Çok uykusu geldiği için göz kapakları kapanır gibi olmak.

Hiç beklemediği bir anda bir şeyi görüp çok şaşırmak, bu sebeple gördüğünün gerçek olduğuna inanmamak.

Çok öfkeli, kinli olmak; her kötülüğü yapacak hâle gelmek.

Çok sevindiğini gözlerinden ve yüzünden belli etmek.

Aç gözlü, doymak bilmeyen, gerektiğinden fazlasını isteyen.

Çok istediği şeylere kavuşamadan ölmek.

Uyanık, kurnaz, çıkarlarını iyi kollayan, becerikli, zeki.

Yararlıyı yararsızı, iyiyi kötüyü ayırt edebilir duruma gelmek.

Kendisi ayrıldıktan sonra, bıraktığı şey veya kimse ile ilgili tedirginliği sürmek, merak etmek.

1. Sorup soruşturmadan, anlayıp anlamadan. 2. Gafil, çevresinde olup bitenlerin farkında olmayan.

Gözlerini bir noktaya dikerek dalgın dalgın bakmak.

Çok istenen bir şeye kavuşup, artık istemez duruma gelmek.

Bir şeye aşırı derecede ilgi duymak, onu koruyup gözetmek, dikkatle muhafaza etmek.

Heyecana, öfkeye ya da önem verdiği bir işe kapılıp başka hiçbir şeyle uğraşamaz duruma gelmek.

İstemeden, birdenbire, rastgele görmek.

Bir kimseyi sanki tanır gibi olmak.

Cesur, atak, korkusuz, tehlikeli işlere tereddüt etmeden girebilen.

Bir işi yapabilme konusunda başkalarına ve kendisine güvenmek.

Daha önce başından geçen kötü bir denemeden sonra, birinden veya bir şeyden zarar gelebileceği endişesine kapılmak ve o işi yapmaktan çekinmek.

Korkusuz, atılgan, cesur, tehlikelere aldırmayan.

En küçük sevinç ya da üzüntü karşısında hemen ağlayıveren, gözyaşlarını tutamayan.

Elinde imkânlar olsun olmasın, mal-mülk veya paraya düşkün olmayan, cömert.

Güvenmek, beğenmek.

Bir şeye, bir kimseye sık sık bakarak ne durumda olduğunu kontrol etmek, dolayısıyla kötü bir sonuca meydan vermemeye çalışmak.

Daha önce denediği için o durumla karşılaşmaktan korkmak, o işe girişmekten çekinmek.

Hâlen bulunduğu durumdan daha yüksek bir duruma ya da mevkiye çıkmak istemek, böyle bir amacı gütmek.

Olduğundan fazla büyük ya da güç görünmek.

Bir şeyi, olayı, kimseyi veya işi abartmak.

1. Verilen emri yapmak üzere işaret beklemek, işareti verecek kimseyi gözlemek. 2. Gerektiğinden fazla dikkat göstermek, koruyup gözetmek.

Nankörlük eden kimseye karşı söylenen ilenme sözü. " Allah, bu nankörlüğünün cezasını versin." anlamında kullanılır.

Birinin sevgi ve ilgisini kazanmak.

1. Görmek istemediği bir şeyi zorla göstermek. 2. Bir çaba sonucu, bir kimseyi büyüğünün beğenmesini sağlamak.

Uykusuz kalmak, hiç uyumamak.

1. Uyanık, dikkatli olmak. 2. Birisine bilgiler vererek görüşünü genişletmek.

Bir şeye devamlı bakmaktan kendini alamamak.

Zarara uğratmak, bir işi kötü biçimde yapmak, iyi yerine kötüyü seçmek.

Tehlikeli işlere girişmekten çekinmemek.

Bir hileye düşmemek, aldanmamak için çok dikkatli olmak.

Birisini öldürecek kadar öfkelenmek.

1. Görmezlikten gelmek, yapışına ses çıkarmamak. 2. Ölmek.

Yıldırmak, karşı duramaz hâle getirmek.

Unutamamak, her an görür gibi olmak.

Hiç acımamak, merhamet etmemek.

Bir söz, bir davranış bir kimsenin onuruna dokunmak, o kimseye ağır gelmek.

Sorunları bulunmayan; neşe, bolluk ve huzur içinde olan yer.

Aşırı ölçüde gülmek, çok gülmekten halsiz düşmek.

Bir durumu umursamamak, aldırış etmemek, gülünç bulup üzerinde durmamak.

1. Bir iş yapmak için ilgili kişiden gün ayırmasını; belirli bir tarih tespit etmesini istemek, randevu almak. 2. Yaşını bitirip daha sonraki yılın bir ya da birkaç gününü almak.

Güneş batmak.

Bolluk, mutluluk, esenlik içinde huzurlu günler geçirmek.

Başından nice işler geçmiş, tecrübeli, görüp geçirmiş, çok yaşamış.

Aydınlanmak, açıklığa kavuşmak, anlaşılır olmak.

Dince suç sayılan bir iş yapmak.

Dini bakımdan suç sayılacak bir iş yapmak ya da söz söylemek.

Günah işlemesine yol açmak, dinin buyrukları dışına çıkmasına zemin hazırlamak.

"Çok cimri, eli sıkı, hasis" kimselerin durumunu anlatmak için kullanılır.

Bir yere güneş ışığı ulaşmak.

1. İçinde olunan günlerde ölecek olmak. 2. Bulunduğu yerde kalmak için birkaç günü kalmak.

Sabah gidip akşam dönmek üzere.

1. Zamanın gereğine göre tutum ve yön değiştiren, çıkarını gözeten kimse. 2. Kendisinden o günlerde çok söz edilen.

Bir işin gerçekleşmesi için geçmesi gereken zamanı tamamlamak.

Eline geçen imkânları değerlendirmek, hiçbir şeyi dert edinmeyip hoşça vakit geçirmek.

Korkutmalara, tehditlere aldırış etmeyip dilediği gibi davranmak.

Bir kimseyi yüzüne karşı överek, becerilerini söyleyerek duygulandırmak.

Bir kimseye, bir şeye güven duymak, inanmak, itimat etmek.

Söz, davranış ve yaptığı işlerle çevresindekileri kendisine inandırmak.

Kendisinin güvenilir bir kişi olduğu, kendisine itimat edilebileceği duygusunu uyandırmak.

Güveni sarsılmak.

1. Devamlı olarak, hiç durmadan. 2. Karşısındakinin çabasını, gayretini artırmak için kullanılır.

Durmadan, arka arkaya, sürekli olarak, ara vermeden.

Farklı gibi gösterilen iki şeyin, gerçekte hiçbir değişikliği yoktur, "ikisi de birdir" anlamında kullanılır.

Önemsiz bir şeyi büyütmek.

Önemsiz, küçük bir şeyi büyütüp mesele çıkarmak.

Çabucak, gizlice haber göndermek.

Bildirmek.

Gereği olmamak, lüzumu kalmamak.

Özellikle büyük kentlerde gereksiz yere çok para harcayan, taşralı bilgisiz zengin.

Aslında.

"Onun bunu yapmaya yetkisi yoktur; böyle bir işe nasıl, hangi yetenekle girişir? Bu işi yapması imkânsızdır" anlamında kullanılır.

Yetkisi dışındaki işlere karıştığı için sert bir karşılık vererek onu cezalandırmak, yola getirmek, uslandırmak, yetki sınırını bildirmek.

Kendi değer ve yeteneğini bilmek, üstün görmemek, kendi yapabileceği şeylerin ötesine geçmemek.

Küçümsemek, önem vermemek.

Yoktur anlamında.

Davasında haklı olduğu meydan çıkmak, emeğinin karşılığını alabilecek duruma gelmek.

Cenab-ı Allah`ın insanlara kitapları ve peygamberleri ile bildirdiği, dünya hayatında tutmaları gereken yol, yaşama düzeni, doğru ve haklı yol.

Bir konu üzerinde konuşmaması, bildiği şeyi söylememesi karşılığında bir kimseye sağlanan yarar.

1. Birisinin payından bir başkası almış olmak. 2. Bir şeyde veya bir kimsede emeği bulunmak.

1. Güç bir işi başarı ile sonuçlandırmak. 2. Öç almak, yenmek veya cezasını vermek.

Geçen hakkını, emeğini bağışlamak.

1. Bir şeyin lâyıkıyla yapılması için ne gerekiyorsa ondan kaçınmamak. 2. Birinin çalışmasını gereğince değerlendirmek, hakkı olan şeyi vermek.

Birinin hakkı olan şeyi vermemek, onu kendisine maletmek.

Bir kimsenin içinde bulunduğu zor durumu kavrayarak, anlayıp sezerek hoşgörülü olmak, anlayış göstermek.

Düzenlemek, tertiplemek, iyi işler bir duruma getirmek.

Yapacağını yap anlamında sitem .

Zengin, oldukça varlıklı, para durumu iyi.

Saf, katışıksız, temiz, eksiksiz, içinde yabancı madde bulunmayan.

Kendi verdiği öğütlere kendisi uymaz.

Bir arada, toplu bulunan şeyleri ya da kimseleri dağıtmak, parçalamak; bu yolla sağa sola, her birini bir yana atmak.

Yakışıksız davranmak, uygunsuz bir söz söylemek veya kötü bir şey yapmak.

Kara ruhlu kimse.

Çiğ adam; yersiz ve yakışıksız sözleri, davranışları olan kaba kimse.

Kendisinden hiç umulmayan, beklenilmeyen bir kimsenin olumlu davranışı görüldüğünde; "Nasıl oldu da böyle güzel bir iş, bir iyilik yaptı?" anlamında söylenir.

Kimin sözünü ve yolunu tutacağını,ne yapacağını şaşırmak .

"Nasıl oldu da gelebildin? Hiç görünmüyordun, sen de gelir miydin?" anlamında, uzun süre bir yerde görünmeyen kimse için kullanılır.

1. Hemen her işte parmağı vardır. 2. Her işten anlar, her işe karışır ya da her işten anladığı izlenimi verir.

Nazlı büyütülmüş, zora gelmeyen, çıtkırıldım kimse.

Kötü bir duruma düşmek, zarar ve ziyana uğramak.

Hesapsızca, düşüncesizce harcamak; malını, parasını ölçüsüzce, bol bol harcayıp tüketmek.

Bir şeyden gerektiği gibi yararlanamaz olmak.

Dinî bakımdan yasaklanmış yollardan elde edilen para.

Dinî inançlara aykırı olarak kazanç sağlamak, haksız olarak bir şeye el atmak.

Tastamam, uygun, tıpatıp, gerçekte olduğu gibi.

Aralarında bulunduğu kimselerle kaynaşmak, bir arada bulunup uğraşmak; kimi işlerle ilgilenip durmak.

Özlem duymak, epeydir ayrı kaldığı yere ya da kimseye kavuşma isteği içinde olmak.

Özlediği, sevdiği bir yere ya da kimseye kavuşamadan ölmek.

Özlemini duyduğu şeye uzun zaman kavuşamamak.

Bir şeye çok düşkün olmak.

Önemsememek.

Sayılan ve sevilen kimse için katlanılan sıkıntı.

1. İsterse en sevdiği ve saydığı olsun, gücenmesini göze alarak doğru bildiğini yapmak. 2. Kırıcı davranışlarda bulunmak.

Gücenmek, kırılmak.

1. Önemli, saygı değer, saygın (kimse). 2. Oldukça çok.

Sevdiği, saygı duyduğu birinin istediği bir şeyi yapmayı reddedememek, gönlünü kırmaktan çekinmek.

1. Temiz havalı bir yere çıkarak dolaşmak, dinlenmek, ciğerlere temiz hava çekmek. 2. Eline bir şey geçmemek, umduğunu bulamamak. 3. İçine hava girmek.

1. Büyüklenmek, kibirlenmek, olduğundan fazla görünmeye çalışmak. 2. Bir şeyin içine hava doldurmak.

Şu ya da bu şekilde olması arasında bir fark olmamak.

Bir yeri tutmak, kiralamak ya da bir şeyi elde etmek için değeri dışında açıktan verilen para.

1. Yüksek bir yerde durmak. 2. Sonuca bağlanamamak. 3. Bir iddia, dayanaksız olduğundan ispat edilememek.

Öylesine, gelişigüzel, rastgele konuşmak.

Bir işle boşuna uğraşmak.

Aklı kabul etmemek.

Gerçekleşmesi istenilen veya umulan bir şeyin gerçekleşmemesinden duyulan üzüntü, düş kırıklığı.

Belli belirsiz, açık seçik belli olmayan, bulanık (bir şekilde hatırlanan).

Sonucu çok tehlikeli olan, ölüm kokan bir durum.

Yiyecek, içecek ve giyecek gibi geçim için gerekli olan maddelerin pahalı olması.

Çalışıp elde ettiği para ile geçimini sağlamak.

Canının istediği gibi hayatını sürdürmek.

Dine ve insanlığa uygun, iyi davranışlarda bulunmak.

İşe yarar, beğenilecek bir yanı ve tarafı kalmamak.

İyiliksever, yardımsever kimse.

1. Anlatılan bir rüyayı iyiye yormak için söylenir. 2. Şaşma, heyecan ve merak uyandıran durumlar karşısında söylenir.