Türkçe Ailesi

  1. Anasayfa
  2. 5.Sınıf Alan Becerisi: KONUŞMA

5.Sınıf Alan Becerisi: KONUŞMA

Ahmet Fatih ERDEM Ahmet Fatih ERDEM -
209 0

a) Konuşmayı başlatma, sürdürme, sonlandırmayla ilgili selam, hitap ve sonlandırma ifadelerini kullanır.
b) Uygun zamanda söz alır/verir.
c) Olay, konu, durum, problem vb. ile ilgili anlaşılmayan noktaları açıklığa kavuşturmak için herhangi bir yönlendirmenin etkisinde kalmadan soru sorar.
ç) Kendisine yöneltilen soruları cevaplar.

a) Konuşma şekli (sözlü üretim veya sözlü etkileşim), amacı, süresi, ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda kullanacağı yöntem ve teknikleri seçer.
b) Seçimleri üzerinde zamana veya üst bilişsel izlemeye bağlı düzenlemeler yapar.

a) Konuşma amacını belirler.
b) Konuşma konusunu belirler.
c) Konuşma türünü belirler.

a) Konuyla ilgili ön bilgilerini (gözlem, anı, deneyim, güncel olay, haber vb.) belirler.
b) Ön bilgilerini konuşma içeriğiyle ilişkilendirir.
c) Belirlediği ön bilgileri konuşmasına aktarır.

a) İletinin hedef kitlesi, içerik ve yapısını (konusunu, ana fikrini, amacını, yapı ve dil özelliklerini vb.) çözümler.
b) Çözümlediği verileri kullanarak vereceği dönütü (nasıl cevap verileceği, hangi bilgi ve gerekçelerin kullanılacağı vb.) belirler.
c) Yorum ve değerlendirmelerini yansıtan tepki verir.

a) Amacına uygun olarak kullanacağı çoklu ortam ögelerini (fotoğraf, resim, tablo, grafik, harita, sanal gezi uygulamaları, ses kaydı, müzik, video, dijital pano, çevrim içi toplantı araçları vb.) belirler.
b) Belirlediği çoklu ortam ögelerinin işlevlerine (eş anlam oluşturma, anlamı destekleme veya tek başına anlam oluşturma) karar verir.
c) Belirlediği çoklu ortam ögelerini, birbirleriyle etkileşimlerini dikkate alarak konuşma içeriğinde kullanır.

a) Konuşmasında tema, karakter ve olay örgülerini farklı açılardan ele alır.
b) Deneyim ve gözlemlerini hayal gücüyle birleştirerek konuşmasını zenginleştirir.
c) Farklı anlatı yapılarını kullanır.
ç) Özgün çözüm, karakter ve diyaloglar üretir.

a) Hazırlıksız konuşma öncesinde çıkış noktası ve ön yaşantılarından hareketle kısa süreli zihinsel planlama yapar.
b) Doğaçlama yoluyla bağlama uygun konuşma yapar.
c) Konuşmasını konu odağı çerçevesinde sonlandırır.

a) Nefesini doğru ayarlar.
b) Kelimeleri doğru telaffuz eder.
c) Sesin şiddetini ayarlar.
ç) Doğru vurgu ve tonlamayla konuşur.

a) Plan yapar.
b) Plana uygun hazırlıklarını yapar.
c) Prova yapar.
ç) Hedef kitleye uygun; ses, beden dili ve görsellerle desteklenen bir sunum yapar.
d) Dinleyicilerin/izleyicilerin sorularını cevaplar.
e) Sunumunu amaç, içerik ve dil-anlatım açısından değerlendirir.

a) Mevcut olay, konu, durum vb. ile gözlem ve ön bilgilerini ilişkilendirir.
b) Mevcut olay, konu, durum vb.ne ilişkin tahminde bulunur.
c) Mevcut olay, konu, durum vb.ne ilişkin yargıda bulunur.

a) Karşılaştıracağı unsurların (nesne, kişi, olay, bilgi vb.) özelliklerini belirler.
b) Belirlenen özelliklere göre benzerlikleri listeler.
c) Belirlenen özelliklere göre farklılıkları listeler.
ç) Benzerlik ve farklılıklardan hareketle ulaştığı yargıyı konuşmasında kullanır

a) Sınıflandırma yapacağı unsurları ve ölçütleri belirler.
b) Unsurları, belirlediği ölçütlere göre ayırır.
c) Ayrılan unsurları ayırt edici özelliklerden hareketle tasnif eder.
ç) Tasniflerini (gerekli durumlarda grafik, tablo, görsel vb. ile destekleyerek) konuşmasında kullanır.

a) Yorumlayacağı olay, konu, durum vb.ni inceler.
b) Yorum yapacağı olay, konu, durum vb.ni bağlamdan kopmadan kendi öznel-nesnel bakış açısı, hedef kitlenin bakış açısı veya ikisi dışında belirli bir bakış açısına göre genişleterek veya daraltarak dönüştürür.
c) Yorumlayacağı olay, konu, durum vb.ni belirlediği bakış açısına göre konuşmasında yeniden ifade eder.

a) Metinde/söylemde sunulan bilgileri çözümler.
b) Çözümlemeden hareketle önemli ve önemsiz bilgileri sınıflandırır.
c) Önemli bilgileri kronolojik akışa/düşünce akışına uygun olarak sıralar.
ç) Sıraladıklarını kendi cümleleriyle konuşmasında kullanır.

a) Mevcut olay, konu, durum vb.ne ilişkin bir norm belirler.
b) Belirlediği norma göre olay, konu, durum vb.ni inceler.
c) İnceleme sonuçlarını belirlediği normla karşılaştırır.
ç) Karşılaştırma sonucunda ulaştığı yargıyı konuşmasında kullanır.

a) Tartışmalarda önermelerine yönelik mantıklı temellendirme yapar.
b) Karşısındakinin konuşmasını inceleyerek varsa tutarsız ve geçersiz görüş ve bilgiyi tespit eder.
c) Doğru görüş ve bilgiyi kabul eder veya tutarsız ve geçersiz görüş ve bilgiyi çürütür.

a) Eleştireceği olay, konu, problem, durum vb.ni sorgular.
b) Sorgulanan olay, konu, problem, durum vb.ne ilişkin akıl yürüterek olumlu/olumsuz yargıya ulaşır.
c) Akıl yürütme ile ulaştığı yargıyı konuşmasına yansıtır.

a) Problemi tanımlar.
b) Problemi özetler.
c) Gözlem, mevcut bilgi, veri ve ön bilgiye dayalı alternatif çözümler üretir.
ç) Alternatif çözümler arasından en uygun olanı akıl yürüterek belirler.
d) Çözümü ve çözüm sonrası değerlendirmelerini sözlü olarak ifade eder.

a) Konuşma sürecini planlar.
b) Plana uygun hazırlıklar yapar.
c) Konuşma içeriğine yönelik metin veya taslak hazırlar.
ç) Dinleyici/izleyici kitlesinden gelebilecek sorulara yönelik tahminde bulunur.
d) Konuşmasına yönelik değerlendirme kriteri belirler.

a) Kullanacağı düşünceyi geliştirme yollarını belirler.
b) Düşünceyi geliştirme yollarını birbirleriyle ve söylemle uyumlu şekilde kullanır.

a) Kullanacağı söz varlığı unsurlarını aralarındaki anlam ilişkilerini dikkate alarak belirler.
b) Aynı anlamı farklı söz varlığı unsurlarıyla (eş ve yakın anlamlı kelime, zıt anlamlı ve eş sesli kelime, çağrıştırdığı kelime; atasözü, deyim, kalıp söz, terim, ikileme, pekiştirme) ifade eder.
c) Söz varlığı unsurlarını bağlama uygun kullanır.

a) İletileri açık ve anlaşılır şekilde ifade eder.
b) Örtük iletilerini destekleyecek unsurları (söz sanatları, mecaz, deyim, atasözü ve diğer söz varlığı unsurları) kullanır.

a) Konuşma yapacağı mekânın özelliklerini göz önünde bulundurur.
b) Dinleyicilerle/izleyicilerle göz teması kurar.
c) Baş, el, kol ve bacaklarının duruşunu söyleme göre konumlandırır.
ç) Söylem içeriğine uygun olarak yaygın yüz ifadelerini (şaşırma, kızgınlık, mutluluk vb.) kullanır.

a) Konuşma sürecindeki güçlü ve gelişmeye açık yönlerini gerekçelendirerek kendisini değerlendirir.
b) Deneyimlediği süreçteki gelişmeye açık yönlerini destekleyecek tedbirler alıp güçlü yönlerini sonraki çalışmalara aktararak konuşan kimliğinin gelişimine yön verir.
c) Konuşmalarından oluşan ürün ve seçki dosyası (ses kaydı, konuşma metni, sunum videosu, çoklu medya ögeleri vb.) oluşturur.