MUALLİM NACİ (1850–1893)
- Recaizade Mahmut Ekrem’le eski- yeni kavgasında eski’yi savunmuştur.
- Batılı tarzda şiirler de yazmıştır.
- Dili ağırdır ;ancak başarılıdır.
- Eserleri: Ateşpare, Füruzan, Şerare (şiir)
Demdeme, Muallim (eleştiri)
Islahat-ı Edebiye (sözlük)
ABDULHAK HAMİT TARHAN ( 1852–1937)
- Edebiyatımızın en bireysel şairlerindendir.
- Batılılaşma hareketinin asıl öncüsü olarak kabul gördüğü için kendisine “şairi azam”(büyük şair)
lakabı verilmiştir. - Gözlem ve izlenimleriyle şiir yazmıştır.
- Düşünen adamdan çok yapan adam özelliği taşımaktadır.
- Tiyatroları oynanmaya uygun değildir.(Macera-yı Aşk, Sabru Sebat, içli Kızlar, Finten, Nesteren,
Liberte ) - Romantizmin etkisinde, metafizik konuları, ölüm, aşk gibi temalar içeren eserler vermiştir.
- Makber, Ölü, Bunlar O’dur, Hacle, Garam, İlham-ı Vatan şiir kitaplarıdır.
NABİZADE NAZIM (1862–1893)
- İlk köy romanımız kabul edilen: Karabibik’i yazmıştır.
- Realizm, natüralizm’in öncülerinden sayılır.
- İlk psikolojik roman denemesi sayılan: Zehra’yı yazmıştır.
SÂMİPAŞAZÂDE SEZÂİ. (1859-1936)
- Roman ve öykülerinde realizm akımının etkisindedir. Romancılığımızı realizme yönelten kişidir.
- Roman ve öykülerinde halkın içindeki kahramanları kendi dilleri, çevreleri ve günlük yaşamlarıyla yansıtmıştır.
- Öykülerindeki teknik, romanlarındaki teknikten güçlüdür.
- Küçük, şaşırtıcı, önemsiz konu ve olayları, ruh çözümlemeleriyle, doğal ve günlük konuşma diliyle işler. Eserlerinde gözleme önem vermiştir.
- Sanat için sanat anlayışını benimsemiştir.
- Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk öykü (Küçük Şeyler) örneklerini yazmıştır.
- Eserleri
Tiyatro: Şîr
Düzyazı: Rümuzul Edep, İclal
Hikâye: Küçük Şeyler (Batılı anlamda ilk öykü örneklerini içerir. Eserdeki bazı hikâyeler çeviridir.)
Roman: Sergüzeşt
Çeviri: Jack
RECAİZADE MAHMUT EKREM (1847- 1914)
- İlk realist romanımız olan: ARABA SEVDASI’nı yazmıştır.
- Tevfik Fikret’in akıl hocasıdır.
- Muallim Naci ile uzun yıllar süren “eski-yeni”kavgasında yeniyi savunmuştur.
- “Sanat sanat içindir ve kafiye kulak içindir”. Görüşünü benimsemiştir.
- Oğlunun erken ölümü onu bireysel ve hüzünlü eserler vermeye zorlamıştır.
- “Her güzel şiirin konusudur”diyerek şiirin konu zenginliğine katkı yapmıştır.
- Muallim Naci’nin Zemzeme’sine karşılık DEMDEME adlı kitabı yazmıştır.
- Tiyatroları: Afife Anjelik, Çok Bilen Çok Yanılır, Vuslat
- Şiirleri: Zemzeme, Nağme-i Seher
- Talim-i Edebiyat adlı eseri onun edebiyata dair görüşleri içeren en önemli eseridir.